Een nuchtere blauwdruk om je BJJ game op te bouwen. Kies compacte routes, stem af op jouw lichaam en regels, en test alles onder druk met positional sparring. Inclusief flowchart-aanpak, guard-retention en wedstrijdvoorbereiding. De feiten spreken voor zich.
Veel BJJ-beoefenaars beseffen niet hoe snel je vastloopt zonder een duidelijk spelplan. Het is belangrijk om te weten welke posities, grippatronen en routes jij prioriteert. Met een compacte set A-keuzes en simpele overgangen bouw je een BJJ game die blijft werken, ook als het tempo omhoog gaat. Hieronder vind je een nuchtere aanpak die je direct kunt toepassen.
De praktische blauwdruk voor een samenhangend grappling spel dat past bij jouw lichaam, regels en mat-tijd
Je BJJ game wordt sterk zodra je een paar bewuste knopen doorhakt. Kernkeuzes dus: staand of guard als start, top of bottom als voorkeur, en gi of no-gi als kader. Het punt is: kies per domein één primaire route en één back-up. Minder prikkels betekent sneller schakelen onder druk. Koppel alles aan de positiehiërarchie en laat elke stap logisch in de volgende vallen. Eerlijk gezegd merk ik dat dit in Nederlandse academies vaak het verschil maakt tussen “veel kennen” en “veel scoren” tijdens sparren op de open mat.
- Staand: kies 1–2 ingangen die bij je lengte en explosiviteit passen. Denk aan arm drag of snap-down als je snel bent; body lock als je compact bent.
- Guard: kies 1 hoofdguard (bijv. closed of butterfly) en 1 overgangsguard (bijv. half guard of shin-to-shin) om je keten te verlengen.
- Top: kies 1 pass-stijl (pressure of mobility) en 1 controleketen naar een vaste submissie.
Laat je keuzes aansluiten op je realiteit: train je twee keer per week in Amsterdam in de avond? Houd het compact. Wedstrijdregels IBJJF versus sub-only in Utrecht bepalen ook of je prioritiseert op puntenspel of snelle finishes. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel recreanten beter varen bij één solide game voor beide, met kleine aanpassingen in tempo en risico.
Hoe Bouw Je Een BJJ Game Als Beginner
Start klein. Eén A-route die je elke training doorloopt. Bijvoorbeeld: bottom = closed guard; top = knee-cut; finish = arm triangle. Oefen de volgorde: takedown of guard pull → stabiliseren in half/side → pass afronden → limb isoleren → afmaken. Schrijf het letterlijk uit, zoiets als: “collar tie → arm drag → back take poging; zo niet, closed guard → cross-collar grip → hip bump/kimura → sweep → knee-cut → side control → head-arm isolatie → arm triangle.” Test dit in specifieke rondes van 3 minuten. Als ik het me goed herinner werkte dit schema voor bijna iedereen in de beginnersgroep bij ons, echt waar.
BJJ Game Opbouwen Voor Lichtere Vechters
Lichtgewicht? Zet in op verbinding-snelheid en off-balancing in plaats van pure druk. Werk met:
- Entries: collar drag, arm drag, ankle pick vanaf open guard.
- Omkeringen: tripod sweep, sickle sweep, technische stand-ups gekoppeld aan single leg.
- Passes: toreando, leg drag en quick back-step varianten die ritme breken.
Gebruik grips als metronoom: elke grip leidt tot een kazuistische keuze. Geen reactie? Versnel naar de volgende trigger. In ons geval helpt het om 3-beat combinaties te trainen: drag → chase → leg drag finish. Klinkt simpel, maar dat is weer een ander verhaal.
BJJ Game Opbouwen Met Takedowns Vanuit Judo Of Worstelen
Kies 1–2 veilige entries die je in elke ronde durft te schieten en koppel ze direct aan je pass. Voor gi: ko uchi gari uit double sleeve of collar-sleeve, meteen doorstappen naar knee-cut of leg drag zodat counters wegvallen. Voor no-gi: snap-down naar front headlock (directe go-behind of guillotine route) of arm drag → single leg met een automatisme: finish op de mat, knie tussen de benen parkeren, hoofd aan de heup, naar side of body lock pass. Eigenlijk is het routine: entry → controle → pass. Dat is wel handig als je onder toernooi-stress niet wilt twijfelen.
Routes en hiërarchie die altijd werken
Het punt is: je BJJ game blijft overeind onder druk als je de hiërarchie van controle naar submissie consequent volgt. Denk in routes: grip → off-balance → omverhalen of sweep → pass → isolatie → finish. Werk met triggers. Als je knee-cut vastloopt op een diepe underhook of stevige frames, schakel je direct door naar back-step of leg drag, zonder te pauzeren. Eerlijk gezegd beslissen die micro-overschakelingen vaak of je domineert of blijft hangen in halve kansen.
Triggers zijn concreet en trainbaar. Voelt de tegenstander jouw heupdruk hard terugduwen? Routeer naar een switch of crossface. Krijg je een reactie op je pummel in half guard? Ga naar knee-tap of back-take. In ons geval helpt het om per positie zo’n lijstje te hebben met “als X, dan Y”. Klinkt basic, maar dat is wel handig wanneer je hartslag 180 is en je geen bandbreedte hebt om te twijfelen. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste gemiste kansen komen doordat we te lang in dezelfde deur blijven duwen.
- Isolatie creëer je met frames en wedges, niet met brute kracht. Denk aan je schouder als wedge bij crossface, je knie als blokkade bij knee shield, je hoofd als derde hand.
- Richting bepaal je met heupdruk en hoofdpositie. Hoofd onder hun kin, heupen hoger dan hun heupen: hun opties drogen op.
- Herstellen is terug naar de vorige controle. Niet in paniek vooruit duwen, maar één stap terug naar stevige frames en weer opbouwen.
BJJ game flowchart maken
Teken je A-game als simpel schema: Startpositie → Controle A → Controle B → Submissie. Voeg per knooppunt één alternatief toe. Voorbeeld van top: standing pass-setup → knee-cut → side control → arm triangle. Vast op de knee-cut? Alternatief: back-step naar saddle of leg drag naar north-south. Test dit in specifieke sparrondes: begin elke ronde in je Controle A en check hoe vaak je Controle B haalt. Schrap stappen die je zelden raakt; echte routes zijn kort en herhaalbaar. Als ik het me goed herinner, hielp een timer met 60-seconden-blokken om elke stap te forceren: 60s voor pass, 60s voor isolatie, 60s voor finish. Het klinkt streng, maar je ziet meteen waar de ketting breekt.
BJJ game rond guard retention opzetten
Guard retention is je verzekering, echt waar. Train drie vaste reacties tegen druk als set, elke week:
- Framing + heuphoek veranderen: inside- en outside-frame, knieën naar borst, heupen wegschuiven en hoek breken.
- Schouders vrijrollen: shoulder tilt of hip escape naar je zij om je rug van de mat te krijgen.
- Re-guarden via shin-to-shin of lichte inversie: connectie maken, haken plaatsen, terug naar seated guard of De La Riva.
Waarom werkt dit? Omdat je structuur herstelt vóór je weer aanvalt. Oefen met uitgangsposities die bijna-gescoord zijn door je partner: half pass met underhook, side control met crossface, of stap 2 van hun toreando. Voor zover ik weet blijft je hele BJJ game stabieler als dit blok staat, want elke mislukte aanval wordt gewoon een nieuwe guard. Maar neem het van mij niet aan—zet vijf minuten per training opzij en meet je escapesnelheid. Kleine winst, groot effect. Volgende keer stemmen we dit af op gi en no-gi varianten, maar dat is weer een ander verhaal.
De praktische blauwdruk voor een samenhangend grappling spel dat past bij jouw lichaam, regels en mat-tijd
Je BJJ game opbouwen begint niet bij fancy technieken, maar bij wat je lijf je toelaat en wat de context vraagt. In de vorige sectie hadden we het over routes en hiërarchie; hier zoom je in op matchen met je lichaamstype, gi/no-gi en regels. Lange atleten hebben vaak betere frames en spelen makkelijker open guards (denk delariva, collar sleeve). Compacte grapplers voelen zich thuis met dichtdruk, underhooks en half guard varianten. Eerlijk gezegd zag ik pas echt progressie toen ik stopte met het kopiëren van iemands A-game en mijn eigen heuphoek en schoudermobiliteit leidend maakte.
Regelsets en ondergrond doen er ook toe. Op gladde no-gi matten in een sportschool in Utrecht speelt footwork en hoofdpositie nét anders dan op stroeve toernooimatten. IBJJF met gi biedt gripremmen; ADCC-stijl beloont snelheid en lichaamspositie over stof. Het punt is: je kiest geen techniek, je kiest een context die past.
- Lichaamstype koppel je aan guardkeuze en pass-stijl. Lang: frames, levers, afstand. Compact: body lock, half guard, underhooks.
- Gripspel in gi mag trager zijn; no-gi gaat om timing, hoofdpositie en heupdruk, want je verliest grips sneller.
- Energiebeheer kies ketens die je hartslag controleren: rustpunten, sterke pins, duidelijke exits.
No-gi BJJ Game Opbouwen
In no-gi ruil je kraag- en mouwcontrole voor hoofdpositie, underhooks en heupdruk. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat 80% van mijn succesvolle sequences begint met een goede head fight. Kies entries die weinig frictie nodig hebben: body lock passing na een pummel, knee slice met shin pin om de heup vast te zetten, of een front headlock die doorlinkt naar guillotine of darce. Werk met kortere, directere routes; geen vijf grips nodig, maar twee sterke ankers en door.
Een praktische set voor sparren: handfight naar inside tie, level change naar body lock, stap naar de “kraaglijn” met je hoofd, finish met stap-achter trip of knee tap. Als dat stokt, schakel naar front headlock en val meteen in je guillotine/arm-in guillotine reeks. Dat is wel handig als je tegenstander veel zweet en grips glijden. Als ik het me goed herinner, scheelde het vooral in de laatste minuut van de ronde, wanneer iedereen moe is.
BJJ Game Voor Beperkte Mobiliteit
Niet iedereen hoeft te invertieren. Met beperkte heup- of schoudermobiliteit bouw je een spel rond stevige frames, knee shield half guard en pressure passing. Vermijd hoge inversies; speel eerder een Z-guard of deep half waarin je wervelkolom neutraal blijft. Kies afmakers die weinig flexibiliteit eisen: arm triangle vanuit mount of half guard top, kimura uit side control, en een straight ankle lock met duidelijke heupverplaatsing en knielijncontrole.
Waarom zou je een berimbolo forceren als je heup niet meewerkt? Zet je game zo in dat je altijd een rustpunt hebt: crossface + underhook in side control, of een stevige clamp in half guard bottom waar je ademhaling omlaag kan. Voor zover ik weet houden de meeste recreanten in Nederland dit langer vol door twee dingen te trainen: heupdruk op tempo 60% en herhaalbare entries zonder explosiviteit. Klinkt saai, werkt heerlijk. De volgende stap is hoe je dit test met constraints en positional sparring, maar dat is weer een ander verhaal.
De praktische blauwdruk voor een samenhangend grappling spel dat past bij jouw lichaam, regels en mat-tijd
Training bepaalt of je BJJ game overeind blijft onder druk. Met constraints en positional sparring dwing je jezelf in exact de situaties waar je game op gebouwd is. Je beperkt keuzes, test je routes, en ziet meteen wat breekt als het tempo omhoog gaat. Het punt is: je maakt het spel robuust door het te verfijnen in gecontroleerde, herhaalbare contexten die lijken op live chaos.
Drillen hoeft geen eindeloze, slappe herhaling te zijn. Kort en scherp werkt beter. Eerlijk gezegd heb ik meer progressie gezien met sprints dan met 30 minuten metronoom-drills.
- Drill slim: werk 3–5 minuten op-en-neer door je keten met weerstand die oploopt. Eerst technisch, daarna 30–40%, eindig op 70–80% met tijdsdruk.
- Scenario’s: start elke ronde in je A-positie (bijv. seated guard met cross-collar grip) of juist in worst-case (bijv. onder side control, hoofd vast). Wincondities zijn duidelijk: escape naar je game of finish binnen 60 seconden.
- Data: noteer per sessie entries, passes en finishes die je haalde. Schrijf aantallen én context: tegen wie, welke weerstand, welke reset.
Ik houd een simpel schemaatje bij in mijn telefoon. Zoiets als: “Body lock entry: 7/12, pass-conversie: 4/7, RNC: 2, arm triangle: 1.” Na drie weken zie je patronen: waar strand je? Misschien kom je vaak tot half guard maar finish je zelden de knee slice. Dan zet je een constraint: je mag alleen scoren via knee slice, partner krijgt een frames-voordeel. Waarom? Je wilt het lek isoleren, niet altijd je sterke kant spelen. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat 15–20 kwalitatieve sprints per training een goed gemiddelde is, mits je hartslag echt piekt. Dat is wel handig om te voelen: kun je jouw keten draaien terwijl je hijgt?
Wekelijkse bijsturing werkt. Kies één hoofdthema (bijv. front headlock-ketens), één subthema (reset naar seated guard), en één test (nieuwe gripbreker). Als ik het me goed herinner was dit het grote verschil bij onze wedstrijdgroep: minder variatie, meer diepte per week, echt waar. Maar neem het van mij niet aan; meet het zelf en gooi eruit wat niet scoort, maar dat is weer een ander verhaal.
BJJ Game plan maken voor toernooien
Maak een compacte wedstrijdkaart die je eerste dertig seconden vastlegt en die past bij jouw regels en tempo. Train die start zó vaak dat je bijna automatisch rolt. Wissel partners, laat iemand ‘fris’ binnenkomen en geef jezelf een strafpunt als je van het script afwijkt zonder reden.
- Eerste grip of entry: bijvoorbeeld snap-down naar front headlock of directe collar drag. Zet de klok op 30s en rep dit 10–15 keer.
- Eerste sweep of pass: koppel 1 route aan 1 back-up. Bijvoorbeeld ankle pick naar single leg; faalt die, dan meteen naar knee tap.
- Eindafmaker: kies één high-percentage finish die logisch volgt uit je pass (arm triangle na pressure pass).
- Noodprocedure A: tegenstander blokt je sterkste kant; switch naar tegenovergestelde stance of naar body lock clinch.
- Noodprocedure B: je verliest de grip; reset hard naar half guard of seated guard met duidelijke frames.
- Eerste 30 seconden: train het hele script 20–30 herhalingen per week onder vermoeidheid.
Richt je scorekaart per toernooi aan: korte duratie vraagt snellere entries, puntensystemen vragen controle vóór risico. Eigenlijk wil je dat jouw eerste dertig seconden dezelfde zijn in sparren en in competitie; de rest volgt vanzelf uit je positiespel richting de volgende ronde van je plan.
De praktische blauwdruk voor een samenhangend grappling spel dat past bij jouw lichaam, regels en mat-tijd
Onder druk presteren vraagt om meer dan aanvallen. Je voorkomt chaos met betrouwbare verdediging en duidelijke resetpunten. Werk aan frames, heupbeweging en vroeg gripbreken. Houd je routes kort en herhaalbaar zodat je minder beslissingen hoeft te nemen. Het punt is: je wilt een defensief skelet waar je hele BJJ game op kan leunen als het tempo omhoog gaat.
- Defensieve fundamenten kinbescherming, ellebogen dicht, bekken actief.
- Reset terug naar half guard of seated guard in plaats van blijven vechten om slechte grips.
- Evaluatie na elke rol 1 ding behouden, 1 ding schrappen, 1 ding testen.
Die fundamenten klinken simpel, maar ze zijn concreet. Kin in, kruin lang, schouders iets opgetrokken zodat je nek niet vrij is. Ellebogen dicht bij je ribben voor inside position; geef liever een frame dan ruimte. Je bekken blijft levend: kleine hip escapes, bruggen en schoppen met de buitenste voet om hoek te maken. Breek grips vroeg (twee-op-één aan de mouw of handpalm op de manchetknoop in de gi; in no-gi meteen op pols/hand en schudden). Laat niemand gratis een crossface krijgen.
Resetpunten maak je zichtbaar. Half guard met knee shield is mijn noodrem, seated guard met een stevige twee-op-één mijn tweede. Voelt de stand slecht? Val terug in half guard, krijg je inside frames, dan pas denken aan aanvallen. Waarom zou je blijven worstelen om slechte grips? Een reset kost soms twee seconden, maar redt je hele ronde. Dat is wel handig als je tegen iemand rolt die tempo en druk stapelt.
Evalueren doe je kort. Na een ronde: één ding houden (bijv. je early gripbreak aan de linkerzijde), één ding schrappen (die late underhook waar je telkens op vastloopt) en één ding testen in de volgende ronde (wrestle-up als de guard openbreekt). Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat die kleine wijzigingen meer opleveren dan een hele lijst aantekeningen. Voor zover ik weet werkt dit voor witte band tot zwarte band.
Hoe je een defensieve BJJ game bouwt die werkt onder druk
Begin bij ontsnappen uit mount, side control en back control. Koppel elke escape aan een directe tegenaanval. Elbow escape naar knee shield, meteen door naar underhook en opkomen of naar een knee lever sweep. Als ik het me goed herinner werkt het fijn om tijdens die knee shield je bovenste knie in hun borst te planten, onderarm op hun keel, dan de heup naar buiten en schuin op te staan. Geen pauze, geen blik naar de klok, gewoon doorstomen.
Uit side control maak ik eerst ruimte met een schuin frame op de heup en nek, hip escape naar inside knee, dan kies ik ofwel terug naar seated guard of ik draai naar turtle. Vanuit turtle meteen naar een single leg of een body lock. Back escape? Schouder over de mat, hoofdlijn weg van de choking arm, knieën tussen, en ofwel terugtrekken naar half guard of gelijk naar wrestle-up. Eerlijk gezegd is het vaak die eerste drie seconden na je escape waar je het momentum pakt of weggeeft, dus plan die vervolgstap expliciet.
Stem dit af op jouw lichaam en regels. Lichtere, beweeglijke grapplers floreren met seated guard resets en snelle wrestle-ups; zwaardere atleten voelen zich zekerder met diepe half guard en een stevige underhook-serie. In gi-competitie prioriteer ik gripbreken en kraagframes; in no-gi zet ik eerder in op hoofdcontrole en twee-op-één. Past ook beter bij beperkte mat-tijd: focus op twee escapes met twee vaste tegenaanvallen. Zo simpel is het, en echt waar, je BJJ game wordt rustiger terwijl je output omhoog gaat, maar neem het van mij niet aan—test het bij de volgende open mat.
Wie zijn BJJ game helder kadert, rolt rustiger en scoort consistenter. Beperk je keuzes, verbind je favoriete posities en test ze onder druk met gerichte trainingsvormen. Werk aan een simpele flowchart, bouw een zekere verdediging en hou statistiek bij. Zo krijg je een spel dat blijft staan, ook als het tempo oploopt. Simpel gezegd.
