De single leg voor BJJ draait om details. Met betere houding, juiste hoofdpositie en slimme afwerkingen verhoog je je scorekans en veiligheid. Praktische ingangen, afwerkingen, verdediging en drills die je game direct verbeteren.
Veel BJJ-beoefenaars beseffen niet hoe verfijnd de single leg is. Het is geen brute kracht, maar gecontroleerde mechanica met solide keuzes. Met een paar concrete cues – van je heuplijn tot je hoofdpositie – wordt je single leg stabiel, veilig en consistent. Hieronder vind je wat in de meeste lessen onbesproken blijft. De feiten spreken voor zich.
Mechanica En Basisprincipes
Stabiliteit komt eerst. Houd je ruggengraat lang, knieën licht gebogen en je heuplijn onder die van je tegenstander. Maak eerst je level change vóór je stapt, en kies dan je instap buiten of tussen de voeten. Klem met je schouder tegen het bovenbeen en houd je hoofd recht, kin ingetrokken. Handen werken samen: één controleert de enkel of hak, de andere bewaakt de knie en heup. Het punt is: je frame moet staan voordat je kracht gebruikt. Als ik het me goed herinner, leerde ik ooit dat je neus en tenen dezelfde kant op moeten wijzen; klein detail, groot verschil.
- Hoofdpositie bepaalt veiligheid tegen guillotine en front headlock
- Je hoek bepaalt of je de opponent kunt draaien of laten zitten
- Druk komt uit je benen en heup, niet uit je onderrug
Waarom zo strikt met die houding? Omdat een single leg in BJJ vaak start in scrambles en langs de randori-lijn, waar je geen tweede kans krijgt. Je hoofd blijft actief als derde hand: duw met je voorhoofd tegen de borst of ribben en “stapel” zijn gewicht over het gevangen been. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel gemiste takedowns komen doordat mensen te vroeg trekken met de armen. Verplaats eerst zijn massa, dan pas til of draai.
Single Leg Voor BJJ Uitleg En Basisprincipes
Er zijn twee hoofdvarianten: hoofd aan de binnenkant en hoofd aan de buitenkant. In BJJ is hoofd binnen vaak veiliger tegen guillotine, zeker in no-gi. Werk met kleine stapjes, niet springen; verplaats je tegenstander voordat je tilt. Denk aan ministeps: buitenvoet draait een paar graden, binnenvoet volgt, heupen onder je en je borst blijft geplakt aan het dijbeen. Voor zover ik weet scheelt het ook voor je knieën op lange termijn.
Handplaatsing: de “hiel-hand” grijpt laag bij de hak of cupt de enkel, de “knie-hand” bewaakt de lijn boven de knie. Als hij sprawl dreigt, herstel je hoek door je buitenvoet achteruit en naar buiten te zetten, en je hoofd verder in te prikken. Dat is wel handig om direct een run the pipe of een tree top te bouwen. Eerlijk gezegd heeft het me meer taps opgeleverd om geduldig te knijpen met knieën en heupen dan om te trekken met biceps; maar neem het van mij niet aan, test het in de volgende open mat.
Head Inside Single Leg BJJ Veilig Afmaken
Hou je oor tegen de ribben, kijk weg van de guillotinezijde, hand op de hiel, elleboog strak. Draai je heupen iets naar buiten en breek de balans voordat je afwerkt. Voor run the pipe: stap met je buitenvoet een halve cirkel naar achter-buiten, laat zijn knie over je dij glijden, en “schroef” hem omlaag door je borst te laten vallen en je grip naar je eigen heup te trekken. Knieën blijven gebogen zodat je niet naar voren valt.
Voor tree top: knijp je knieën, til de enkel naar je navel en stap diagonaal weg zodat zijn teenlijn naar buiten wijst. Nu kun je met je hoofd de schouderlijn blokkeren en hem laten zitten. Als hij springt voor een front headlock, duw je kruin in zijn borstbeen, stap je buitenvoet nog één keer naar buiten en wissel je naar een hoge grip om te “shelven” op je dij. Het lijkt me dat deze kleine volgorde – hoek, balansbreuk, dan finish – het verschil maakt tussen worstelen en vechten, maar dat is weer een ander verhaal. Voor de overgang naar ingangen en setups in gi en no-gi kun je deze mechanics één-op-één meenemen in je handfighting en kraagcontrole, echt waar.
Ingangen En Setups In Gi En No-gi
In no-gi geven head position en handfighting je opening. In gi gebruik je mouw- en kraagcontrole om de heupen te verplaatsen. Denk in ketens: arm drag, collar tie, snapdown en schakel dan direct naar de single leg. Het punt is: je jaagt niet op één deur, je rammelt meteen aan drie sloten. Eerlijk gezegd merk ik dat je timing vooral komt uit voelen wanneer het gewicht wisselt, niet per se uit snelheid.
- Arm drag om de heup vrij te maken
- Collar tie en inside step om de hoek te winnen
- Knee tap dat verandert in een single wanneer de knie terugtrekt
No-gi eerst. Vanuit een stevige collar tie trek je kort aan het hoofd en duwt de schouder iets weg om de reactie uit te lokken. Zodra hij rechtop veert, stap je inside en schakel je je hand van het hoofd naar de pols of tricep: de lijn naar de single leg ligt open. Wie herkent dat moment waarop je voelt dat de heup leeg is en je letterlijk “om de hoek” valt? Dat is wel handig als je op een drukke open mat staat en weinig ruimte hebt.
In gi werkt hetzelfde principe, maar je hebt meer houvast. Een kraag-sleeve combinatie (kruisgreep in de kraag, sleevetrek aan dezelfde kant) laat je de heup van de tegenstander naar buiten draaien. Zodra de tenen lichter worden, stap jij naar binnen of buiten en gooi je de sleeve voorbij je heup. Voor zover ik weet is de kleinste winst hier het grootst: vijf centimeter rotatie geeft je al een vrije lijn naar de enkel.
Snapdown als lokkertje? Absoluut. Een korte snap, laat hem dreigen met posture terugpakken, en je valt direct op het near leg. Als hij zijn knie terugtrekt voor de knee tap, glijdt je hand naar de enkel en heb je dezelfde single zonder extra moeite. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat dit in competitie de meest herhaalbare keten is: snapdown – knee tap – single.
Arm Drag Naar Single Leg Voor Gi En No-gi
Trek de arm voorbij je heup, stap naar de buitenkant en val meteen op de enkel-hiel grip. Gebruik je hoofd om de schouderlijn te blokkeren zodat de tegenstander niet kan draaien. Als ik het me goed herinner zei mijn coach altijd: “verplaats eerst de elleboog, dan pas je voeten.” In gi kun je de mouw een fractie langer trekken om zijn borst te openen; no-gi wissel je snel naar een twee-op-één en “plak” je je borst tegen zijn tricep. Kleine tip: laat je buitenhand kort de knie “zoeken” om het been even te parkeren terwijl je binnenhand de enkel vastzet.
Wrestle Up Naar Single Leg Vanuit Guard
Vanuit seated guard of half guard: onderbreek de posture, kom op je knie, klem het been met je schouder en bouw direct naar een staande dominante hoek. Werk met een ondergrip om de heup te controleren. In gi kun je de kraag gebruiken als trekkoord terwijl je opstaat; no-gi voelt een lage pols- of enkelcontrole vaak cleaner. Waarom werkt dit zo goed? Omdat mensen in Nederland vaak veel guard-retentie trainen, maar minder drillen om die eerste scramble op de knie te winnen. Echt waar, één extra wrestle-up rep per ronde maakt verschil. Maar neem het van mij niet aan, probeer het vanavond en voel hoe makkelijk de overgang wordt naar de afwerking verderop.
Afmaken En Overgangen
Afwerken is balans breken plus richting kiezen. Breng zijn gewicht echt op dat enkelbeen, draai zijn knie naar binnen of naar buiten en commit dan naar je finish. Het punt is: als je de knielijn stuurt, kies jij het verhaal. Springt hij, of gooit hij een harde whizzer? Schakel zonder haast door, blijf aan die heup plakken en houd je hoofdpositie scherp. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel misgaat omdat we te vroeg loslaten; dat is wel handig om te onthouden in rondes.
Single Leg Takedown BJJ Met Run The Pipe
Voor de single leg voor BJJ met run the pipe trek ik de enkel naar mijn heup, elleboog strak, hand richting Achilles. Ik draai een kwartslag van hem weg, hoofd blijft tegen zijn ribbenkast met mijn oor dicht bij de heup. Mijn binnenste voet stapt een klein stukje naar achter zodat ik zijn knie in een spiraal laat zakken. Hij valt “langs de pijp”. Blijf staan, geen knielen als het niet hoeft, en volg met één stap terug.
Waarom struikelt hij hier? Omdat zijn knie niet meer over zijn tenen kan blijven; jij rolt de knielijn. Als hij gaat huppen, maak kleine cirkels, knijp je onderarm tegen de enkel en zet je schouderpunt op de dij voor extra druk. Land je, claim meteen frames:
- Half guard top met crossface en underhook, knie al ingesneden voor een snelle pass.
- Side control als hij hard draait: stap door naar de verre heup en parkeer je heup op zijn bovenarm.
In gi kun je een lichte trek aan mouw of kraag toevoegen voor extra off-balance; in no-gi vervang je dat met polscontrole. Eerlijk gezegd is het verschil vaak je hoofd: zet het als een vierde ledemaat.
Overstap Van Single Leg Naar Double Leg BJJ
Breekt hij je grip of werpt hij een sterke whizzer, dan ga ik dieper level change. Handen glijden van enkel naar onder de bilspier, vingers sluiten als een schep. Mijn hoofd schuift naar het midden van zijn borst, kin ingetrokken, schouders hoog. Nu drive ik, knieën onder me, voeten blijven lopen. Als ik het me goed herinner noemt mijn worstelcoach dit “door de lijn heen rijden”, en hij had gelijk ook.
Voor zover ik weet zijn twee veilige afwerkingen hier het sterkst:
- Stap-hoek double: buitenvoet naar buiten, draai zijn heup open en val af naar side control.
- Cut-back: trek zijn knie naar je toe en snijd naar de rug als hij te veel tegen-drukt.
Hou je borst gelijnd met zijn heupen, anders eindig je in een guillotine, en daar zit niemand op te wachten.
Treetop Afwerking Single Leg
Voor de treetop til je de enkel hoog en klem je die tegen je heup, rug recht. Ik gebruik graag een figure-four grip: één arm onder de knie, de andere om de enkel. Dan stap ik in een cirkel, kleine pasjes, en tik ik het staande been weg met mijn hiel of een buitenhaak. In gi kun je een lichte ruk aan mouw of pols geven voor de laatste off-balance. No-gi? Pols of triceps kort trekken werkt prima.
Reageert hij met een sprong of cartwheel, laat je niet gek maken. Zet zijn knie net over de middenlijn en switch naar een knee-crunch finish of naar de backside single; echt waar, dat voelt bijna oneerlijk als je timing klopt. Nou, soms glipt iemand eruit, maar neem het van mij niet aan: blijf aan die heup geplakt en je krijgt je score én een stabiele topcontrole, en dat is in onze rondes goud waard, maar dat is weer een ander verhaal.
Verdediging En Reversals
Verdedig vroeg. Sprawl met heupdruk, crossface om de neklijn te breken en pak de whizzer om zijn houding te verstoren. Draai je knie naar buiten en win de binnensteunder terug.
- Handen naar de heuplijn, niet naar zijn biceps
- Whizzer plus stap achteruit om zijn hoek te ontregelen
- Front headlock alleen als je hoofdcontrole echt hebt
Verdediging Tegen De Single Leg In BJJ
Controleer de pols die je enkel vasthoudt, druk met je scheen tegen zijn borst en stap je voet vrij. Kom direct bovenlangs voor een front headlock of reset naar guard zodat je niet opnieuw wordt gepakt.
Het punt is: wie de hoofdpositie wint, bepaalt de rest. Duw zijn hoofd naar binnen met je onderarm of kraaggrip (in gi) en draai je knie uit om de hoek te dichten. Ik breng mijn handen naar de heuplijn, knijp mijn ellebogen in en “split” zijn grip door mijn heup naar achter te schroeven. Eerlijk gezegd is dat vaak genoeg om zijn lock te breken. Als ik het me goed herinner, zei mijn coach altijd dat je niet op zijn biceps hoort te plukken; je verliest dan tijd en hij blijft doorstappen.
Staat zijn hoofd buiten? Stuff de kop, sprawl schuin naar de far hip en laat je ribbenkast op zijn achterhoofdlijn zakken. Je crossface breekt de ruggengraatlijn, en met een stevige whizzer stap je in een halve cirkel achteruit. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel mensen hier te recht achteruit lopen; draai liever zodat zijn knieën naar je wijzen en hij niet kan doorrijden. In gi kun je de kraag naar beneden “schoppen” met je onderarm, no-gi pak ik een scoop op zijn far enkel om hem te laten zitten.
Reversals zijn waar single leg voor BJJ echt frustrerend wordt voor de aanvaller. Zodra je voet vrij is, val ik direct aan: of front headlock met een korte snap, of ik kom omhoog met een go-behind. Gebruik je whizzer actief: heup in, knie naar binnen, een kleine wizard kick (uchi-mata gevoel) en je draait hem over zijn teenlijn. Dat is wel handig als hij blijft vasthouden. In onze academie zie je ook vaak de limp leg naar een eigen single: buitenste heup valt terug, voet wiegt los, en je duikt meteen onderdoor voor je eigen score, zoiets als een peek out maar staand.
- Whizzer kick naar bovenlangs: Heup erin, knie omhoog, stap buitenom en direct hoofd boven zijn schouder.
- Knieblokkade en draai: Hand op heup, andere hand blokt zijn knie, kwartslag draaien en naar de rug klimmen.
- Peek out variatie: Hoofd diep onder de oksel, kijk weg van de guillotine en kom achter hem uit.
- Kimura trap (no-gi/gi): Als hij arm diep schiet, klem de pols, stap-in en rol hem over je heup.
Trainingsregel: eerst hoofd, dan heup, dan handen. In die volgorde breek je singles.
In gi gebruik ik graag kraag-en-mouw om zijn hoofd te sturen; no-gi vertrouw ik meer op de polscontrole en schouderdruk van de crossface. Waarom lukt dat vaak niet? Meestal omdat we te rechtop blijven of te laat de binnensteun terugwinnen. Nou, dat schuiven we zo het drills schema in: korte blokken voor vroeg verdedigen, hoek breken en direct terugpakken. Maar neem het van mij niet aan, tel je eigen reversals en je ziet snel waar je timing nog hapert, echt waar.
Drills Schema En Veelgemaakte Fouten
Herhaal op tempo, maar met intentie. Zet de timer op 3 blokken van 3 minuten en ga all-in op één thema per blok: ingangen, finishes, en overstappen. Tel je succesvolle afwerkingen en noteer één concreet punt waar het misging. Het punt is: één detail per ronde verbeteren werkt beter dan tien tegelijk. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat 12–15 entries per ronde haalbaar is als je partner zo’n 30% weerstand geeft.
- Ingangen – Focus op level change, knie licht naar de mat, oor plakken tegen de heup/rib en je stap buitenom. Werk varianten: inside tie naar step, collar tie naar outside step, of vanuit hand fighting een snap-reaktie en direct schieten.
- Finishes – Run the pipe, cutback, treetop, of shelf de enkel op je dij. Kies er één per ronde en jaag daarop tot je timing klikt. Houd je rug recht en je schouder diep tegen de dij.
- Overstappen – Van single naar double, naar single-leg X of naar back take als hij draait. Dril de schakel, niet alleen de slotpose.
Tel hardop de afwerkingen, schrijf na elke ronde twee woorden op het whiteboard: “te rechtop”, “los hoofd”, “geen hoek” – dat is wel handig om de volgende ronde direct te sturen. Eerlijk gezegd win je veel met alleen betere timing op je hoek en hoofdpositie, echt waar.
Single Leg Voor BJJ Fouten En Tips
- Fout 1 Te rechtop instappen. Tip Buig bij de heupen vóór je stapt. Denk: neus over je tenen, knie wijst naar de mat, schouder in zijn dij. Zo vang je de heupen, niet alleen de enkel.
- Fout 2 Los hoofd. Tip Oor plakken en blik weg van guillotine. Hand op de heuplijn, hals lang, kroon omhoog. Als ik het me goed herinner voorkomt een kleine stap naar buiten veel nekproblemen.
- Fout 3 Trekken zonder richting. Tip Breek eerst balans: trek de enkel naar je zaklijn en stap diagonaal. Daarna pas draaien (run the pipe) of liften (treetop). Geen balansbreuk = geen takedown.
Single Leg X Naar Opstaan En Sweep In BJJ
Vanuit single-leg X kun je veilig opstaan naar de single of direct sweepen door de heup weg te duwen en de hiel te controleren. Werk een technische stand-up: knieën knijpen, buitenste voet naar achter, hand aan de hiel, kom op je hand en voet en neem de enkel mee. In ons geval switch je dan naar tweehandige enkelcontrole, hoek naar buiten, en finish met run the pipe. Voor de sweep: knieën samen, heup van je af duwen, hiel naar je toe, en meteen doorstappen naar boven voor controle. In gi of no-gi blijft het principe gelijk; alleen je grip wisselt, maar dat is weer een ander verhaal.
Head Outside Naar Veilig Herpositioneren
Moet je met je hoofd naar buiten, klem dan direct je schouder op zijn dij, kin ingedrukt en kroon omhoog. Sluit hand-naar-hand en stap je buitenvoet naar de zijkant. Herpositioneer snel: ofwel switch naar double leg met een hoekstap en lift, of ga naar treetop met de voet op je dij en kleine hupjes naar binnen. Ik zie vaak dat mensen blijven hangen met een losse nek; beter is een korte burst, hoek winnen, en of terug naar head-inside of meteen afwerken. Als het niet schoon voelt, release één hand, pummel terug inside en reset je hoofd veilig binnen. Zo simpel is het, maar neem het van mij niet aan: test het in sparren en noteer wat er gebeurt.
De single leg werkt omdat hij simpel en schaalbaar is. Met juiste houding, veilige hoofdpositie, slimme afwerkingen en een plan B richting guard of rug controleer je het tempo. Train gericht, tel herhalingen en corrigeer één detail per ronde. Simpel gezegd, dit is de takedown die blijft werken – in gi en no-gi, vandaag en morgen.
