Veel BJJ’ers blijven te lang onder mount omdat cruciale details ontbreken. Dit artikel onthult de sleutelprincipes, effectieve varianten en een praktisch schema om je mount ontsnappingen in BJJ direct betrouwbaarder te maken. De feiten spreken voor zich.
Veel BJJ-beoefenaars beseffen niet hoe sterk de basisprincipes bepalen of een mount escape echt werkt. Zonder stabiele frames, juiste heuphoek en scherp handfighting blijf je simpelweg geplakt. In deze gids leg ik de essentie uit, met varianten voor gi en no-gi, plus een realistisch trainingsplan. Het doel is simpel meer escapes die je ook onder druk kunt herhalen.
Waarom stabiliteit eerst komt
Een escape uit mount start pas echt wanneer je stabiliteit hebt: hoofd beschermd, heupen onder controle en ribben die kunnen ademen. Zonder frames en handfighting wordt een explosie een sprongkussen voor je tegenstander; je tilt de bovenman alleen maar mee en blijft alsnog vast. Het punt is: eerst de storm dempen, dan pas bewegen. Eerlijk gezegd won ik meer mounts terug doordat ik te vroeg bewoog dan dat ik ontsnapte.
Ik denk dat het was tijdens een seminar in Utrecht dat de coach zei: “Je eerste taak is overleven met structuur.” Klinkt simpel, maar onder druk vergeten we het snel. Rust creëren is geen passiviteit; het is controle over timing, contactpunten en richting. Voor zover ik weet is dat de rode draad in effectieve mount escapes in BJJ.
Frame Bouwen Onder Mount BJJ
Onder de borstlijn werken is alles. Als je ellebogen hoog zweven of je polsen geknikt zijn, verlies je hefboom en geef je crossface cadeau. Kleine details, grote uitkomst.
- Frames onder de borstlijn, ellebogen dicht, polsen neutraal.
- Hoek creëren met een kleine hip shift voordat je beweegt.
- Handfighting prioriteit op crossface en onderhook neutraliseren.
Die mini hip shift is zoiets als je stoel iets draaien voordat je opstaat; het maakt het eerste stukje los. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat jij het ook merkt: zodra je de schouderlijn van de bovenman een paar graden breekt, worden zijn hooks en knieën minder kleverig. En ja, dat is wel handig.
Mount Ontsnappen Tegen Hoge Druk
Onder zware chest-to-chest druk is kracht vaak zinloos zonder adem. Ik hou van dit kleine zinnetje tijdens sparren:
“Rust in je adem is ruimte in je lijf.”
- Ademritme herstellen met korte bracing uitademingen.
- Gebruik van navelrichting en mini-bridges om ruimte te krijgen.
Richt je navel naar de zwakke kant van zijn base, niet recht omhoog. Die mini-bridge is geen homerun, meer een tikje om zijn gewicht op een paal te zetten. Als ik het me goed herinner, shift je daarna subtiel je heupen en schuif je je knieën dichterbij om je frames te verstevigen. Niet groot, wel precies. De echte explosie bewaar je voor het moment dat zijn handen moeten posten; anders verspil je brandstof.
No Gi Mount Escape Grips
In no-gi voelt het glad en snel. Structuur wint nog steeds van snelheid, echt waar. Begin met controle aan de armen, maak je schouderlijn vrij en koppel dán je heupwerk. Elbow-knee varianten komen zo meteen, maar dat is weer een ander verhaal.
- Wrist control, C-grips op triceps, twee-op-één voor controle.
- Schouderlijn vrijmaken vóór je heupactie.
Twee-op-één op de arm die over je borstlijn werkt geeft je een stuur. Met een C-grip voel je precies wanneer zijn gewicht verschuift; dat steunt je timing voor hip shifts en mini-bridges. In ons geval is dat de brug tussen defensieve frames en de echte ontsnapping. Maar neem het van mij niet aan—test het in de volgende open mat en let op hoe je mount escapes BJJ direct schoner worden.
De kern van elbow-knee mechanica
De elbow-knee escape voelt voor veel mensen als schuiven, maar het punt is: je wint niet door weg te glijden, je wint door te klemmen, je heuphoek te sturen en ruimte te stapelen. Denk aan wiggen en ankers. Je elleboog is de wig tegen zijn heup, je knie is het anker dat naar binnen trekt. Eerlijk gezegd maak je vaak minder beweging dan je denkt; de timing tussen mini-bridge, heup naar de zijlijn en het binnensluipen van je knie is alles. Als ik het me goed herinner zei mijn coach altijd: eerst contactpunten vastzetten, dan pas verplaatsen.
Elbow knee escape uitleg BJJ
Start met je bovenlichaam stabiel, maar niet star. Je wil de crossface neutraliseren en je heupen een hoek geven van zo’n 30-45 graden. Je binnenste knie snijdt als een mes tussen heup en dij, terwijl je buitenvoet actief blijft (tenen omhoog, dat is wel handig om grip te houden).
- Scherm de crossface af met een frame op de nek of schouder.
- Heup naar de zijlijn, knie sneakt binnen tegen de heup.
- Scharnier met knieën dichterbij, niet wegstrekken.
Waarom werkt dat? Omdat je een wedge-and-pull maakt: je elleboog klemt tegen zijn heupkam, je hand duwt zijn neklijn weg zodat zijn gewicht niet volledig over je borst hangt, en je heup tilt net genoeg om je knielijn binnen te vouwen. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste mislukte pogingen komen doordat mensen hun knieën wegstrekken in plaats van naar zich toe te scharnieren. Hou je ellebogen smal, polsen neutraal, en laat je binnenste knie “bijten” in de gordelstreek. Zo simpel is het.
Transition naar half guard vanuit mount
Als je knielijn eenmaal binnen is, ga dan niet poseren. Voor zover ik weet is de hoogste slagingskans wanneer je direct verbinding maakt met half guard en het momentum pakt. In ons geval wil je de enkel die het dichtst bij is binden en je heup blijven kantelen zodat je niet opnieuw platgedrukt wordt. Een korte pause en je ligt weer onder een high mount, maar dat is weer een ander verhaal.
- Vang de enkel met je binnenste voet, sluit half guard direct.
- Werk naar knee shield of onderhook om momentum te behouden.
Persoonlijk kies ik snel voor een knee shield tegen drukspelers, en een onderhook tegen lange tegenstanders. Het hangt ook af van no-gi of gi en van matfrictie op onze tatami’s, echt waar. Maar neem het van mij niet aan: test het in specifieke sparrondes.
Gi mount escape mouw en kraag
Met gi heb je net wat meer hendels om zijn druklijn te breken, zolang je structuur eerst staat. Gebruik mouw en kraag alleen om je frames te ondersteunen, niet om te trekken vanuit paniek. Hoe vaak heb je iemand de gi zien sleuren zonder heuphoek en alles werd zwaarder?
- Mouwcontrole om druk te breken; kraagtrek beperkt crossface.
- Niet trekken aan de gi zonder structuur; eerst je frames.
Pak een diepe kraag bij zijn borstbeen om zijn schouderlijn te verstoren, combineer dat met een lichte C-grip aan de mouw en zet je elleboog terug tegen de heup. Vanuit die stabiliteit rolt de elbow-knee escape bijna vanzelf de half guard in. Straks gaan we naar de upa, want die werkt alleen als je de set-up echt dichttimmert, maar dat komt zo.
Waarom De Upa Faalt Zonder Set-up
De upa mislukt niet omdat je niet sterk genoeg bent, maar omdat je tegenstander nog steeds kan posten. Als zijn hand of knie vrij blijft, rolt hij gewoon mee en land je weer onder of zelfs in een slechtere hoek. Het punt is: zonder isolatie is de trap-and-roll meer een wens dan een techniek. In ons geval praten we over drie microdetails: arm vastzetten voorbij de ellebooglijn, voet aan dezelfde kant blokkeren en je bridge richting de juiste hoek timen.
Hoe vaak heb je vol gas gebridged, maar bleef hij hangen op zijn hand, zoiets als een tentpaal? Eerlijk gezegd had ik dat maanden. Tot ik leerde dat mijn hoofd naar zijn gevangen kant moet kijken en mijn tenen actief in de mat moeten grijpen. Kleine dingen, groot verschil.
Upa Bridge Trap And Roll Mount Escape
Voor de klassieke trap-and-roll wil je een korte keten opbouwen: pols, ellebooglijn, voet. Eerst fixeer je de arm, dan haal je de post weg, dán pas explodeer je. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste missers komen doordat mensen de ellebooglijn openlaten; je voelt dan altijd die kleine “catch” halverwege de rol.
- Arm vangen met polscontrole en ellebooglijn sluiten.
- Voet aan dezelfde zijde blokkeren met je hak of trap.
- Explosieve bridge schuin naar de gevangen zijde, daarna omrollen.
Let op extra details die coaches in Nederlandse clubs vaak roepen: knieën dichterbij je heupen voor een korte, krachtige bridge; je heupen omhoog vóór je zijwaarts draait; en je bovenarm klemt zijn triceps tegen je ribben, niet op je handen leunen. Voor zover ik weet is dit de reden waarom kleinere judoka’s en BJJ’ers deze escape ook op zwaardere partners laten werken.
Mount Escape Tegen Grapevine Hooks
Die vervelende grapevines maken je heupen lui. Je moet eerst je benen “vrijmaken” voordat je denkt aan rollen. Als ik het me goed herinner leerde ik dit van een oude purple belt in Utrecht: eerst je hielen naar je billen trekken, dan de haak letterlijk afpellen.
- Benen uitgrapen door knieën te buigen en hielen naar billen.
- Hak over zijn enkel pellen, daarna pas bridge of elbow-knee.
Een mini-tip: wip je knieën licht naar binnen en maak een korte heupshake, dan glijdt zijn hak vaak losser. Zodra één haak weg is, is de upa ineens haalbaar. Lukt dat niet, switch je vlot naar elbow-knee — maar dat is weer een ander verhaal.
Beste Mount Escape Voor Beginners BJJ
Beginners in Nederland (en echt waar, ook veel white belts op open mats) hebben baat bij een simpel kompas: welke kant is “licht”? Zie je een hand breed uitgestrekt of voel je een knie die ver naar buiten staat, dan is dat je upa-kant. Voelt de mount compact en zwaar op je borst, dan is stapsgewijs ruimte maken vaak slimmer.
- Start met upa tegen ondiepe mount en elbow-knee tegen steady pressure.
- Leer eerst herkennen welke kant open is, dan pas kiezen.
Mount escapes in BJJ draaien om timing en de juiste hoek. Eerst de post wegnemen, dan bruggen, dan rollen. Als je dit consistent traint tijdens positiesparren — bijvoorbeeld 90 seconden starten onder mount met één duidelijke taak — ga je merken dat de upa echt werkt. Volgende stap is begrijpen wat er verandert in high mount en S-mount, waar je heupen bijna zijn uitgeschakeld. Dat vraagt weer andere ingangen, maar daar komen we zo op.
Specifieke Problemen Oplossen
High mount en S-mount zijn de fases waarin je heupen letterlijk dichtgezet worden. Je voelt het meteen: je bekken kan niet meer kantelen, je frames worden korter, en elke explosie verdampt. Eerlijk gezegd is de eerste opdracht niet “wegkomen”, maar druk laten zakken en hoeken herstellen. Het punt is: als je eerst adem en hoek terugkrijgt, volgen de mount escapes BJJ pas echt.
High Mount Ontsnappen BJJ
Waarom voelt high mount zo verstikkend? Omdat jouw ellebogen boven je ribbenlijn worden gedwongen en je heupen vlak blijven. Begin klein. Breng je armen naar een compacte T-rex-stand: ellebogen dicht bij de ribben, handpalmen “aan je borst geplakt”. Het maakt je korter, stabieler en het voorkomt dat je partner de crossface dieper krijgt. Daarna mini-shrimp: niet groot, maar kort en ritmisch, net genoeg om je knieën een paar centimeters terug te krijgen onder zijn knieën.
Als ik het me goed herinner van een seminar in Utrecht: denk aan “hiel naar bil” en kleine heup-hopjes. Je borst blijft naar boven gericht, maar je heupen draaien micro-hoeken om zijn gewicht te veranderen. Zodra zijn knieën zakken, plaats je een elleboog-wig aan de binnenkant van zijn dij. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel coaches dit “knielijn winnen” noemen. Vanuit daar voel je het moment om knee-elbow in te zetten en één knie terug te steken naar half guard.
- Armen verplaatsen naar T-rex stand, mini-shrimp om knieën terug te krijgen.
- Gebruik knee-elbow om één knie binnen te krijgen, dan half guard.
S Mount Ontsnapping Tips
S-mount is gemeen omdat je schouderlijn wordt afgeknipt van je heupen. Prioriteit: schouderlijn onder de heuplijn brengen. Dat betekent eerst je schouder wegstapelen van zijn heup door kleine shoulder walks en een reverse shrimp richting zijn knie die over je borst staat. Frame met de binnenste onderarm tegen zijn heup/knie, en de andere hand beschermt je ellebooglijn tegen de armbar. Reik niet met gestrekte armen; je geeft meteen de armbar. In ons geval is het veiliger om kort te blijven en je borst naar zijn scheenbeen te draaien.
Nu komt de hoek: draai richting zijn “zware” been, vang eventueel de onderkant van zijn broek of enkel (no-gi: enkel cup) en schuif je heup onder zijn gewicht. Soms rolt de S-mount half open en kun je naar single leg x of simpelweg half guard schuiven. Maar neem het van mij niet aan, test het in sparren; timing is alles.
- Schouderlijn onder de heuplijn brengen voor ruimte tegen armbar dreiging.
- Valkuil vermijden door niet te reiken met gestrekte armen.
No Gi Versus Gi Keuzes
No-gi vraagt om frames en heuphoek, want grip is schaars. Denk aan pols-biceps frame en een harde heup-schuin om de knielijn open te krijgen. In gi kun je de druk breken met kraag- en mouwcontroles; dat is wel handig als de S-mount statisch wordt. Een diepe kraagtrek op de borstzijde kan hun gewicht net genoeg optillen om je mini-shrimp te laten werken, en een mouwtrek bij de armbar-dreiging redt vaak je ellebooglijn. Rhetorische vraag nummer twee: durf je even te pauzeren om die grip te zetten?
- No-gi focus op frames en heuphoek.
- Gi laat kraag- en mouwcontroles toe om druk te breken.
Zo simpel is het: eerst druk omlaag, dan de hoek, dán pas de exit. Wat je daarna kiest, half guard, deep half of een stand-up, is context… maar dat is weer een ander verhaal.
Van techniek naar betrouwbare uitvoering
We gaan van weten naar doen. Werk met progressieve weerstand en duidelijke rondedoelen. Kwaliteit boven volume. Dat klinkt simpel, maar voor mount ontsnappingen draait betrouwbaarheid om frames die blijven staan, heupwerk dat niet hapert en timing die je partner net voor is.
Het punt is: als je alleen tegen een slapende partner oefent, zakt alles in wanneer iemand in de academy uit Rotterdam je borstbone crush geeft en je mondkapje kauwt. Bouw het dus op. Start met 20–30% weerstand, focus op één ontsnappingsfamilie (upa/bridge of elbow-knee), en verhoog naar 60–80% zodra je drie succesvolle ontsnappingen achter elkaar haalt. Stel rondedoelen in: bijvoorbeeld “één keer naar half guard, één keer naar turtle”. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat twee blokken van 6 minuten met 45 seconden rust voor de meeste groepstrainingen ideaal zijn.
We sluiten aan op high mount en S-mount uit de vorige sectie, maar nu trainen we het tot het blijft werken tegen iemand die iets terugdoet. Voor mount escapes bjj merk je snel: timing wint van hard trekken, echt waar.
Veelgemaakte Fouten Mount Escape
- Benching in plaats van framen en hoeken maken.
- Bridge recht omhoog in plaats van diagonaal met isolatie.
- Te vroeg naar ruimte kijken en frames verliezen.
Als ik het me goed herinner, begon mijn grootste sprong toen ik stopte met “duwen” en startte met framen op heup en heupbot, elleboog aan de riblijn. Gebruik je bridge niet als sprong omhoog maar diagonaal onder de schouderlijn van de top speler, met pols- en elleboogisolatie. Kijk niet weg van je frames: eerst vastzetten, dan schrimp. Vraag je af: waarom blijft je bridge hangen? Meestal omdat je hun hand niet vastzet of je hoofd te ver weg draait.
Drillplan Recent
- 2 min positional holds bovenop, 2 min escapes onderop, daarna verhogen naar 60–80% weerstand.
- Specifieke rondes voor high mount en grapevines.
Wij draaien dit op de tatami met een simpele timer: werk:rust 2:1. Onderop mag je scoren door naar guard, half guard of turtle te komen. Bovenop scoor je door de heupen te blijven plakken en frames af te breken. Daarna ga je naar 60–80% weerstand, niet full-on competitie. In ons geval helpt een constraint: onderop mag je pas bridgen als je een mouw- of polscontrole hebt, anders kost het je een punt. Voor grapevines laat ik eerst de enkels loswrikken met hak naar bil, dan heuphoek maken. Klinkt klein, maar dat is wel handig voor consistentie.
Checklist Voor Details
- Crossface eerst neutraliseren.
- Heuphoek creëren vóór grote beweging.
- Beheerst ademen en ritme houden.
Crossface neutraliseren betekent je kin over je duim draaien en met je near-side onderarm een paal zetten. Dan pas ademen, twee rustige cycli, en je heuphoek bouwen met een mini-shrimp of kniedrop. Ademritme koppelen aan acties werkt: uitademen op je bridge, inademen bij het settelen van je frame. Ik weet niet hoe jij erover denkt, maar een 3-2-1 tel van je partner als cue helpt verrassend veel, maar neem het van mij niet aan. Test het, film een ronde op je telefoon, en je ziet meteen waar het misging. Waarom? Omdat je timing zichtbaar wordt, maar dat is weer een ander verhaal.
Korte cue: frame, hoek, bridge-diagonaal, pas dan draaien — zo simpel is het.
Wie consequent werkt aan frames, hoek creëren en gecontroleerde explosiviteit, ontsnapt vaker en met minder energieverlies. Combineer techniek met situational drilling en progressieve weerstand, en je mount ontsnappingen worden betrouwbaar. Investeer in details, test ze in ronden en blijf eerlijk over wat echt werkt. Simpel gezegd techniek en timing winnen van kracht. De feiten spreken voor zich.
