Butterfly guard opzetten draait om zithouding, grips en timing. Met de juiste hooks, kazushi en ketens zet je veilige aanvallen op en voorkom je counters. Dit artikel geeft praktische, direct toepasbare details voor gi en no-gi.
Veel BJJ-beoefenaars beseffen niet hoe bepalend kleine details zijn bij het opzetten van de butterfly guard. Het verschil tussen controle en chaos zit in zithouding, hooks en kazushi. In dit stuk krijg je concrete aanwijzingen die je vandaag nog kunt testen op de mat. Simpel gezegd, je setup wordt voorspelbaar of onverslaanbaar door details.
Zithouding Afstand en Gewichtverdeling
Als we het hebben over butterfly guard opzetten, draait je kracht minder om je benen “liften” en meer om hoe je zit, hoe ver je van hem af bent en waar je gewicht naartoe gaat. Het punt is: een stabiele zithouding en slimme afstand maken elke sweep en ingang voorspelbaar betrouwbaar. Eerlijk gezegd merkte ik pas verschil toen ik mijn basis als een judoka op een bankje ging behandelen: recht, compact, maar klaar om te bewegen.
Basispositie Die Blijft Staan
- Zit op je zitbotten met een neutrale ruggengraat; borst net boven de knieën zodat je niet achterover getrokken wordt.
- Knieën iets breder dan heupbreedte, hielen dicht bij je heupen voor snelle heupbewegingen.
- Hoofd licht voorwaarts en kin beschermd; hou je ellebogen smal zodat er geen easy pummels ontstaan.
Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste mensen hier al 70% winnen: zit klein maar veerkrachtig, alsof je op het punt staat te opstaan. Trek je buik licht in, laat je borst “zweven” boven je knieën. Een micro-lean naar voren maakt jouw hooks zwaarder en zijn basishouding lichter. En als je ellebogen smal blijven, is pummelen van de tegenstander zoiets als proberen een deur te openen die al op slot zit.
Afstand Bepalen Tegen Knielend En Staand
- Tegen een knielende tegenstander: scoot onder de heuplijn en leg je binnenhooks tegen de binnenkant van de dijen. Je scheenbeen mag actief duwen of liften.
- Tegen een staande tegenstander: creëer contact met shin-to-shin of één butterfly hook en één post-hand op de mat. Forceer een knie-naar-mat reactie om te laden.
Als hij knielt, wil je niet “met hem mee zitten”, maar net onder hem glijden. Voor zover ik weet geeft dat direct kazushi omdat zijn heupen boven jouw knieën komen. Staand is anders: eerst contact, dan reactie. Shin-to-shin om zijn gewicht te vangen, of één hook met een stevige post-hand om zijn hoek te sturen. In randori in Utrecht merk je snel: als je te ver weg blijft, sprint hij eruit; te dicht en je wordt gestapled. De sweet spot is waar jij de eerste echte verplaatsing voelt. Klinkt simpel, maar dat is weer een ander verhaal.
Gewichtverdeling En Frames
- Werk met driepuntensteun: twee hielen dicht, één hand post of grip; wissel dynamisch zodat je niet achteruit geduwd wordt.
- Gebruik je schenen als frames die hoek en afstand dicteren, niet alleen als lifters.
Zie je hielen als ankers en je vrije hand als je derde poot. Wissel die post-hand zodra hij je duwt of trekt; dat is wel handig om niet plat te gaan. Je schenen zijn geen katapulten maar stuurstangen: met je scheen op zijn dij verander je de lijn van zijn gewicht, met je andere scheen “park je” zijn heup. Waarom voelt hij ineens licht? Omdat je zijn steunpunten verplaatst vóór je tilt. Als ik het me goed herinner, kwam mijn eerste echt consistente sweep toen ik pas tilde nadat mijn scheen hem al buiten zijn basis had geframed. Straks bij de grips gaan we die frames koppelen aan underhooks en hoofdcontrole, maar eerst moet je zithouding dit fundament leveren, anders bouw je op drijfzand.
Grips Die Werken In Gi En No-Gi
De keuze van je grip bepaalt je hoek en kazushi. Hou het simpel en doelgericht. Vanuit de zithouding die je al hebt, geef je met de juiste handplaatsing meteen richting aan je butterfly guard setup.
Underhook en hoofdcontrole
- Underhook aan één zijde met je hoofd aan dezelfde kant is de meest stabiele binnenlijn. Schuif je schouder diep onder zijn oksel en plak je oor tegen zijn borstkas. Handpalm omhoog, elleboog dicht bij je ribben zodat hij niet terug kan pummelen.
- Collar tie of achterhoofdklem in no-gi om de nek te sturen. Plaats je kin net boven zijn sleutelbeen voor druk en trek zijn hoofd iets naar je toe om zijn rug te buigen.
Het punt is: controle over de bovenlijn beslist of jij mag aanvallen of verdedigen. Met de underhook wil je de “verre lat” voelen, alsof je je hand in zijn okselholte parkeert en de schouderlijn vastschroeft. Voor zover ik weet helpt het om je voorhoofd tegen zijn slaap te duwen; je hoofd is dan een extra frame én stuurwiel. In no-gi, denk aan een stevige collar tie met je elleboog naar binnen gericht, want een wijde elleboog is een gratis armdrag tegen. Eerlijk gezegd is dit de grip die bij mij het vaakst direct naar sweep of rugingang leidt.
Overhook en twee-op-één
- Overhook werkt uitstekend wanneer hij inside pummelt. Klem je oksel over zijn bovenarm, duim richting de mat, en knijp je elleboog naar je heup. Combineer met heuplift van de dichtsbijzijnde hook voor een kanteling.
- Two-on-one polscontrole geeft directe arm drag dreiging en creëert rugingang of eenzijdige kazushi. Same-side hand aan de pols (C-grip), andere hand net boven zijn elleboog op de triceps, trek naar je navel en draai je borst van hem weg.
Als ik het me goed herinner leerde ik ooit dat een overhook alleen “bijt” als je zijn schouder naar binnen wringt; dus niet hangen, maar schroeven. De two-on-one is dat is wel handig tegen lange tegenstanders die graag posture spelen: je maakt zijn arm kort, laat hem op je haken vallen en kiest direct tussen armdrag of sit-up sweep. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat dit het moment is waarop de meesten te veel trekken met de armen. Denk eerder aan heupen en borst draaien; je handen geleiden slechts.
Gi-specifiek
- Cross-collar om hem naar voren te trekken. Vier vingers in, handpalm omhoog, knokkels tegen de nek. Wissel snel naar underhook of two-on-one om “stuck grips” te voorkomen.
- Mouw- en kniegreep combinatie voor off-balancing naar je hookzijde: trek de mouw naar je heup en duw/trek aan de kniegreep zodat zijn knie naar binnen valt.
In gi werkt de kraag als een stuur, niet als anker. Ik denk dat het was Marcelo die zei dat je de kraag gebruikt om hem naar je wereld te halen en dan meteen doorschakelt naar een binnenlijn. Een snelle sleeve-to-knee combinatie zet zijn heup vast boven jouw hook; nu is de weg vrij voor een zijwaartse kanteling of een sit-up naar single leg. In ons geval past die schakeling naadloos bij wat we zo bij Hooks Kazushi en Timing uitdiepen, echt waar. Te lang blijven trekken aan lapels eindigt vaak in vastgeplakte vingers en een passer die onder je grips door duikt, maar dat is weer een ander verhaal.
Hooks Kazushi En Timing
Kazushi is het moment waarop hij het evenwicht verliest nog vóór je lift.
Dat is waar de butterfly guard tot leven komt. Kazushi voelt als een mini-slip, een fractie van gewicht dat naar de verkeerde kant glijdt. Als ik het me goed herinner zei mijn coach ooit: “je tilt de persoon, niet de persoon tilt jou.” Klinkt flauw, maar het klopt. Het punt is: eerst laden, dan pas liften. Zonder dat eerste moment is je hook gewoon een voet op zijn been.
Hookplaatsing die controle geeft
- Je voetzolen of wreef plaatsen tegen de binnen-dij, hielen actief naar je billen om spanning te houden.
- Fleur je knieën naar buiten om ruimte te creëren en zijn knieën te ontkoppelen.
Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste gemiste sweeps hier al beginnen: hielen zijn lui, knieën knijpen niet, en de heupen hangen achterover. Trek je hielen naar je billen, dorsiflex de enkel en denk aan een lichte outward spiral met je knieën. Zo klem je zijn binnenlijn zonder te klemmen als een houten bankschroef. Houd je heupen net onder zijn zwaartepunt; een kleine scoot naar voren brengt je borst dichter bij hem en maakt je hooks “veerig”. Dat is wel handig wanneer je zo meteen de richting van je kazushi wisselt.
Kazushi Patronen
- Voor-achter: trek aan de bovenlijn (collar tie of two-on-one) en scoot onderdoor om zijn gewicht over je haken te laden.
- Zijwaarts: stuur zijn hoofd over zijn heup aan je underhook-kant en snijd een hoek van 30–45 graden.
Voor-achter is je metronoom. Trek hem naar je, voel de reactie, en glijd er net onder met een korte heupscoot. Wacht op het moment dat zijn knieën “licht” worden; ik tel vaak zoiets als een halve tel voordat ik lift. Zijwaarts werkt geweldig als hij hard terugtrekt of posture wil maken. Stuur zijn hoofd over de heup aan je underhook-zijde en draai je navel 30–45 graden weg; nu staat zijn ruggengraat niet meer boven zijn basis. Eerlijk gezegd, de finesse zit in waar je borst contact maakt: rib tegen borstkas geeft frictie, niet je onderarm. Voor zover ik weet helpt een lage hoofdpositie (oor tegen borst) om hem niet terug te laten pummelen. En als hij postt met de hand? Prima, dat verlengt de hefboom voor je hook-lift, echt waar.
Timing En Volgorde
- Eerst laden, dan liften. Als hij licht wordt op de knieën, ga je ofwel omhoog komen op de heup of doorliften naar mount/half guard top.
- Mis je lift, reset met een nieuw kazushi-patroon of schakel naar X guard of single leg.
Denk aan een ritme: trek–scoot–pauze–lift. Die mini-pauze is waar hij “zweeft”. Kom je te vroeg, dan push je tegen beton; te laat en hij post al. Als ik het me goed herinner, hielp het om mijn schouder eerst door te steken richting de lijn waar ik hem wil hebben, en pas daarna mijn hook explosief te laten werken. Mis je timing? Zwem direct terug naar een zijwaartse kazushi of duik naar shin-to-shin voor X guard; maar neem het van mij niet aan, test het op de open mat. Straks bouwen we hierop verder met concrete ingangen en een eerste aanvalsketen, maar dat is weer een ander verhaal.
Ingangen Naar Butterfly En Eerste Aanvalsketen
Je wilt dat je butterfly guard opzetten voelt als een routine die je lichaam al kent, ook als de roll chaotisch is. Het punt is: als je standaardroutes hebt vanaf veelvoorkomende posities, kun je kalm schakelen. In ons geval gaat het minder om fancy trucs en meer om een paar ingangen die je elke week traint. Eerlijk gezegd merk ik dat de eerste 3 seconden bepalen of je mag spelen of moet overleven. Hoofdpositie winnen, heupen onder hem plaatsen, en meteen een hoek. Klinkt simpel, maar ik ben er niet 100% zeker van hoeveel mensen het echt prioriteren.
Ingangen Die Vaak Lukken
- Shin-to-shin naar dubbele hooks wanneer hij één knie opstelt. Trek de enkel, scoot onder, plaats tweede hook, direct underhook pummelen.
- Half guard naar butterfly: plaats je buitenste hook binnen, frame bij de nek, hip escape en kruis naar dubbele hooks.
- Arm drag vanuit seated guard: two-on-one, trek naar je heup, stap buitenste voet naar de mat en kom op de rug of naar butterfly met underhook.
Een paar praktische details die het verschil maken. Bij shin-to-shin wil je je schouderlijn onder zijn knie krijgen voordat je aan de enkel trekt; je voorhoofd drukt zacht tegen zijn kuit voor controle. In gi pak ik, als ik het me goed herinner, soms nog een broekspijp voor extra grip, maar in no-gi vertrouw ik op inside wrist control en timing. Vanuit half guard is je frame tegen de neklijn alles; je elleboog wijst naar zijn borst, niet naar buiten, zodat je heupen echt vrij bewegen. En bij arm drag: trek naar je heup, niet naar je borst, dat is wel handig om hem uit balans te halen.
Waarom wachten tot hij zijn posture terugpakt? Zodra je dubbele hooks hebt, wil je meteen kiezen: underhook of overhook. Voor zover ik weet wint de eerste die de hoofdpositie pakt ook de richting van de sweep. Dus, draai je borst licht diagonaal en laat je hielen al actief werken. Kleine cue: als je buitenvoet contact maakt met de mat om je heup te laden, wordt je lift direct lichter, echt waar.
Eerste Keten Voor Punten Of Controle
- Underhook zijde: kazushi naar voren, lift met je dichtstbijzijnde hook, draai je borst naar de mat en kom boven in half guard of side control.
- Overhook zijde: trek zijn arm naar je heup, val naar je andere zijde en sweep door zijn knie te sturen met je buitenste hook.
- Front headlock dreiging: mislukt lift naar snapdown, ga naar guillotine of anaconda-setup als hij voorover valt.
Concreet: bij de underhook leg ik mijn oor tegen zijn sleutelbeen en “schrijf” met mijn borst een bocht naar de mat. Je dichtstbijzijnde hook lift, de andere stuurt. Overhook-kant voelt anders; denk aan een strakke whizzer en je buitenste hook die zijn knie naar de vloer jaagt, terwijl je handen zijn arm aan je heup plakken. Mist de lift? Dan is de front headlock geen plan B maar een zijpad in dezelfde keten. Snapdown, elleboog hoog, heupen eronder, en keuze tussen afmaken of doorstappen naar top – maar dat is weer een ander verhaal.
Als ik het goed inschat, draait betrouwbaarheid hier om volgorde: ingang, hoofd winnen, keuze van zijde, directe dreiging. Oefen die drie ingangen met een simpele timer en laat je partner variëren in reacties. De rest – tempo, weerstand, troubleshooting – pakken we zo meteen in de drills, maar neem het van mij niet aan: test het bij de volgende spar en voel wat blijft hangen.
Veelgemaakte Fouten Drills En Troubleshooting
Ik zie het elke week op de mat: de problemen bij je butterfly guard setup beginnen al vóór je iemand probeert te liften. Het punt is dat je basispositie, hoek en ritme alles bepalen.
Typische Fouten
- Achterover zitten zonder post-hand. Oplossing: werk altijd met driepuntensteun – twee zitbotten en een hand – en houd je borst boven je knieën. Post je hand of claim hoofdpositie zodat je niet achteruit geduwd wordt.
- Hooks passief laten hangen. Oplossing: tenen geflecteerd, hielen actief, knieën licht naar buiten en je schenen als frames. Een hook die niet “bijt” geeft geen kazushi, zo simpel is het.
- Grips zonder hoek. Oplossing: na elke grip direct 30–45 graden snijden met je heupschuif. Een kleine hoekverandering maakt ruimte in no-gi én gi, dat is wel handig.
Drills Die Resultaat Geven
- Load-lift-reset: per zijde 3 keer micro-kazushi en mini-lift, daarna of de sweep afmaken of opstaan naar single. Focus: ritme en timing, niet kracht.
- Gripwisseling: van collar tie naar two-on-one naar underhook in flow; elke 5 seconden van hoek wisselen. Train de overgang, niet de eindpositie.
- Resistance ladder: partner verhoogt druk; jij scoot, frame en herstelt je zithouding zonder te forceren. Bouw van 20% naar 60% weerstand in één ronde.
Veelgestelde Vragen Over Butterfly Guard Opzetten
Wat Is De Beste Butterfly Guard Opzet Tegen Knielende Tegenstanders
Plaats dubbele hooks, pummel naar de underhook en win de hoofdpositie. Laad zijn gewicht naar voren en lift naar je underhook-zijde met je borst boven je knieën.
Hoe Maak Je Ruimte Voor De Butterfly Guard Tegen Pressure Passers
Frame met je onderarm op de neklijn, scoot naar de buitenhoek en steek eerst één hook in. Claim daarna hoofdcontrole, plaats de tweede hook en pummel terug voor de underhook.
Butterfly Guard Opzetten In No-gi Met Collar Tie
Gebruik de collar tie om hem je zone in te trekken, combineer met two-on-one of inside wrist control en snijd meteen hoek voor kazushi. Geen statische head-pull; altijd heupschuif erbij, echt waar.
Butterfly Guard Setup Met Arm Drag Naar De Rug
Pak two-on-one, trek naar je heup, zet je buitenste voet op de mat en draai je borst achter zijn schouder. Mislukt de rug, val terug naar butterfly met underhook en herlaad.
Butterfly Guard Opzetten Vanuit Half Guard
Frame bij de nek, hip escape, steek je buitenste voet als binnenhook en open je knie. Plaats je tweede hook en pummel direct voor de underhook.
Butterfly Guard Opzetten Tegen Een Staande Tegenstander
Ga shin-to-shin of één hook met enkelcontrole. Dwing een knie-naar-mat reactie en converteer naar dubbele hooks en hoofdcontrole; van daar bouw je je aanvalsketen.
Beste Grips Voor Butterfly Guard Opzetten In Gi En No-gi
Gi: mouw + cross-collar om te trekken, daarna underhook. No-gi: collar tie met two-on-one of directe underhook; voor zover ik weet blijft hoofdpositie leidend.
Fouten Bij Butterfly Guard Setup En Hoe Je Ze Fixt
Te veel achterover, passieve hooks, geen hoek. Fix: driepuntensteun, actieve hielen en elke nieuwe grip koppelen aan een hoekwissel.
Kazushi Tips Voor Butterfly Guard Beginners
Eerst gewicht laden door te trekken of te duwen, dan liften. Denk in ritme: trek–scoot–lift; niet alles tegelijk, anders val je plat terug.
Drills Voor Een Explosieve Butterfly Sweep Opzet
Load-lift-reset, gripwissel-flow en tempo-intervals van 20–30 seconden per ronde. Focus op hoek en timing; die explosie komt uit voorbereiding, maar dat is weer een ander verhaal.
Een sterke butterfly guard begint bij een stabiele zithouding, doelgerichte grips en bewuste kazushi. Wie structureel binnenlijnen claimt met underhook of two-on-one en de juiste hoek houdt, krijgt veilige ingangen en directe scoringskansen. Train gerichte drills, corrigeer kleine fouten en bouw ketens die logisch op elkaar aansluiten. De feiten spreken voor zich.
