Eerste keer Brazilian Jiu-Jitsu op de planning? Hier lees je precies hoe een les verloopt, wat je aantrekt, hoe tappen werkt en welke matregels echt tellen. Heldere tips voor een veilige, ontspannen start in BJJ.
Het is belangrijk om te weten hoe een eerste BJJ les voelt en verloopt. Geen grootspraak maar duidelijke verwachtingen over lesopbouw, matetiquette, kleding en sparren. Zo voorkom je stress aan de deur en train je meteen veilig en met focus. Hieronder vind je praktische handvatten die je nu kunt toepassen. Dat is de realiteit.
Lesopbouw En Matetiquette
Typische Lesstructuur
Als je voor het eerst binnenstapt, wil je weten wat je te wachten staat. Eerlijk gezegd voelde mijn eerste les als een mix van sportles en puzzelclub, maar het klopte meteen. De meeste BJJ-groepen hanteren een ritme dat rust geeft: korte warming-up, duidelijke techniek, dan drills en een vorm van positiespel of licht sparren. Het geeft structuur, zeker als alles nog nieuw voelt. Het punt is: je hoeft niets te kunnen om mee te doen; je leert in lagen en je partner helpt je. Dit is wat je echt kunt verwachten bij je eerste BJJ les op het gebied van lesopbouw en matetiquette.
- Warm-up mobiliteit, breakfalls en basismotoriek die je direct in BJJ gebruikt
- Techniek heldere demonstratie plus details over houding, frames, grips en timing
- Drills herhalen op lage intensiteit voor gevoel en timing
- Positiespel of licht rollen gecontroleerde rondes met duidelijke startposities
In het positiespel begin je bijvoorbeeld in side control of closed guard, en werk je aan één opdracht: ontsnappen of controleren. Dat is overzichtelijk en veilig. Als ik het me goed herinner, was mijn eerste “aha-moment” toen ik leerde dat heupgebruik belangrijker is dan spierballen. Voor zover ik weet bouwen de meeste academies in Nederland zo op, of je nu traint in Amsterdam, Utrecht of een kleinere vereniging.
Basale Matregels
Matetiquette is simpel en praktisch. Je groet de coach, maakt contact met je trainingspartner en je gedraagt je alsof je met iemand samenwerkt, niet tegen iemand. Dat klinkt logisch, maar in de actie kun je dat nog wel eens vergeten. Kleine dingen maken groot verschil: slippers aan naast de mat (dat is wel handig), rustig bewegen als je langs iemand loopt, en stoppen zodra je bijna een ander koppel raakt.
- Op tijd groet de coach en sluit rustig aan
- Hygiëne schone gi of rashguard, korte nagels, slippers naast de mat
- Respect geen grof gedrag, houd controle en zorg voor je partner
- Matgrenzen stop en verplaats als je andere paren raakt
Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat iedere school zijn eigen kleine variaties heeft, zoals wel of niet buigen bij het betreden van de mat. Vraag het even als je twijfelt; coaches waarderen die attitude. Over kleding en hygiëne gaan we zo dieper, maar dat is weer een ander verhaal.
Veiligheid En Tappen
Tappen is geen falen, het is communiceren. Je geeft aan: deze druk of verstikking is voldoende; we stoppen en gaan door. In ons geval leer je dat al in de eerste les: hoe tap je duidelijk, hoe laat je ook meteen los als je partner tapt, en hoe blijf je rustig in een benarde positie. Nou, rustig ademen helpt enorm. Je zult merken dat technische ontsnappingen sneller werken dan explosief wringen, zeker als vermoeidheid toeslaat.
“Tap vroeg, leer snel.”
- Tap vroeg zeker bij armbars, kimura’s en chokes
- Geen explosies kies voor technische ontsnappingen in plaats van kracht
- Luister naar de coach en meld blessures of ongemak
Een laatste tip uit ervaring: benoem vóór het rollen je niveau en eventuele pijntjes. Het maakt de rondes ontspannener en veiliger, echt. En als iets onduidelijk is, vraag door; je partner is je beste bron tijdens de les.
Gi Of No-Gi Kleding En Hygiëne
Twijfel je tussen gi of no-gi voor je eerste BJJ les? Eerlijk gezegd maakt het minder uit wat je kiest dan dat je het goed en veilig draagt. Het punt is: met de juiste kleding en hygiëne train je ontspannen, zonder onnodig gedoe. In ons geval merk je al snel wat bij je past, maar neem het van mij niet aan—probeer beide formats een paar keer.
Kledingkeuze
- Gi jas, broek en een stevige band. Een rashguard onder je gi voorkomt schuren
- No-gi rashguard en korte broek zonder ritsen of zakken voor veiligheid en gripbeperking
- Bescherming bitje is handig, kruisbescherming en kniebeschermers naar voorkeur
Een gi moet stevig zijn, zonder losse rafels, en niet zo lang dat je mouwen over je handen hangen. Te groot betekent dat je tegenstander extra grip heeft; te klein beperkt je schouders. Een rashguard mag strak zitten—compressie helpt tegen huidirritatie en trekt geen vingers mee. Voor no-gi zijn shorts zonder ritsen of harde klittenband echt een must; dat is wel handig voor je trainingspartner én voorkomt scheuren in de mat. Spats (strakke leggings) onder je shorts zijn prima voor extra hygiëne en bescherming tegen matburn. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat sommige gyms nog boardshorts toestaan met verborgen sluiting; check het even in de groepsapp. En als je een band strikt: knoop hem simpel en stevig, geen modewerk—als ik het me goed herinner leerde ik dat na drie keer opknopen in één ronde.
Hygiëne die telt
- Schone uitrusting na elke les wassen
- Nagels kort handen en voeten om krassen te voorkomen
- Geen sieraden kettingen, ringen en piercings kunnen verwonden
- Douchen na de les en slippers aan buiten de mat
Was je gi of rashguard op 30–40 graden en laat het volledig drogen; een halfnatte gi ruikt binnen vijf minuten rollen alsof hij drie weken in een sporttas lag. Vermijd wasverzachter bij rashguards—dat tast de stof aan en verliest zijn compressie. Over je band wassen hoor je van alles; voor zover ik weet is hygiëne leidend, dus gewoon mee de was in. Slippers bij de matrand zijn niet onderhandelbaar: van mat naar wc naar mat is vragen om huidproblemen, echt waar. Lang haar? Vastbinden. Kleine wondjes afplakken met sporttape of een pleister, anders stop je toch weer om te deppen—maar dat is weer een ander verhaal.
Maak er een gewoonte van een kleine hygiëne-kit in je tas te hebben: nagelknipper, pleisters, tape, deodorant en een handdoek. Je teamgenoten merken het meteen als je verzorgd traint; de sfeer blijft professioneel en je kunt vrijer rollen zonder te piekeren over grip, schuurplekken of rare geurtjes. Het lijkt me ook prettig dat je coach je meteen kan inzetten voor positiespel zonder eerst te vragen of je shorts zakken heeft. Zo simpel is het.
Warm-up Drills Techniek En Veilig Rollen
Je eerste BJJ les start vrijwel altijd met bewegingen die je straks in sparren direct terugziet. Verwacht geen joggen in rondjes, maar functionele patronen voor heupmobiliteit, balans en veiligheid. In veel Nederlandse academies duurt dit 10 tot 15 minuten; precies genoeg om warm te worden zonder leeg te lopen. Eerlijk gezegd, de eerste keer voelt het wat onhandig, maar na een week of twee klikt het.
Functionele warm-up
- Shrimp en hip escape leren ruimte maken vanuit onder
- Technical stand-up veilig opstaan met afstandscontrole
- Bridgen en draaien basis voor escapes uit mount en side control
- Breakfalls gecontroleerd vallen om impact te dempen
Het punt is: deze patronen vormen je overlevingskit. De shrimp en hip escape geven je heuphoek terug wanneer iemand zwaar drukt. De technical stand-up leer je zo dat je kunt opstaan zonder je gezicht aan te bieden; dat is wel handig als iemand naar je toe duikt. Bridgen en draaien koppelt kracht aan timing; als ik het me goed herinner noemde mijn eerste coach dat “de motor onder je escapes”. En breakfalls? Echt waar, die redden je schouders wanneer je onverwacht rolt of kantelt.
Techniek die je vaak ziet
- Postuur in closed guard ruggengraat lang, ellebogen binnen, handplaatsing veilig
- Side control fundamentals drukmeting, frames breken en transities
- Guard retention basics heuphoek, kniewig en schouderlijn
De eerste techniekblokken zijn meestal defensief georiënteerd. In closed guard draait alles om postuur: hoofd hoog, heupen onder je, ellebogen niet op de grond laten zweven. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat 80% van de beginnende problemen komt door ingezakt zitten. Side control leer je om druk te doseren, niet om te verzuipen in kracht. Kleine stapjes: hoofdpositie, heupdruk, dan pas een transitie.
“Postuur is je airbag; zonder klap je in,” zei mijn coach laatst.
Guard retention klinkt fancy, maar het is heuphoek bewaren, knieën tussen jou en je partner houden, en je schouderlijn niet laten isoleren. Zo simpel is het.
Veilig rollen als beginner
- Begin licht werk op 40 tot 60 procent zodat je kunt ademen en nadenken
- Communicatie spreek tempo en intentie af met je partner
- Posities boven submissions prioriteer controle en ontsnappingen
- Adem rustig neus in, mond uit om de hartslag in toom te houden
Rollen op je eerste avond? In ons geval meestal gecontroleerd en met duidelijke afspraken. Zeg even: “rustig tempo, focus op posities.” Je leert meer door frames te bouwen en te ontsnappen dan door een opportunistische guillotine. Moet je alles in één keer kunnen? Nee. Werk op 40–60%, hou je kin rustig, neus in, mond uit. Als iets vastloopt: tap, lach erom en vraag wat er gebeurde. Partners hier in Nederland waarderen dat soort openheid; het maakt de ronde productief. Na de bel: kort nabespreken wat werkte. Maar neem het van mij niet aan—probeer een paar academies en voel wat past, zoiets als open mat op zaterdag kan je ritme maken. Dit sluit straks mooi aan op mindset en progressie, maar dat is weer een ander verhaal.
Mindset Verwachtingen En Progressie
Realistische verwachtingen
Eerlijk gezegd voelt bijna iedereen zich bij de eerste BJJ les een beetje onhandig. Dat is normaal en hoort erbij. Het punt is: je meet geen succes in submissions, maar in kleine, concrete stappen. Denk aan betere houding in iemands guard, eerder tappen herkennen in plaats van te laat, en streven naar één goede ontsnapping per ronde. Als ik het me goed herinner was mijn eerste “win” dat ik 20 seconden mijn ellebogen binnen hield. Zoiets klinkt klein, maar het bouwt op. Geef jezelf vier weken om vertrouwd te raken met basisposities, termen en het gevoel van druk. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat je rond week drie al merkt dat je rustiger ademt onder side control. Dat is progressie, echt waar.
Verwacht niet dat je elke aanwijzing direct omzet in perfect bewegen. Timing komt met herhalen. Het lijkt me verstandig om één cue per ronde te kiezen, bijvoorbeeld “heupen laag” of “kijk over je schouder bij de bridge”. Kleine ankers werken beter dan een hele waslijst.
Coachability en focus
Goede leerlingen versnellen hun leercurve door helder te luisteren en doelgericht te trainen. In ons geval is het slim om je energie te richten op wat de coach vandaag wil zien, niet op alles wat op YouTube staat, maar neem het van mij niet aan: test het en kijk wat blijft hangen.
- Luister naar details en stel korte, gerichte vragen. Vraag iets als: “Wil je dat mijn knie binnen of buiten de heup lijn blijft?” in plaats van een lang verhaal. Eén antwoord geeft je meteen richting.
- Herhaal dezelfde bewegingen voor timing en vertrouwen. Doe liever 10 strakke reps van een technical stand-up met afstand dan vijf halfbakken varianten. Tel hardop, match je ademhaling, en bouw ritme.
- Noteer na de les één techniek en één aandachtspunt. Schrijf bijvoorbeeld: “postuur in closed guard – ruggengraat lang” en “niet reiken met losse elleboog”. In je telefoon noteren is snel en dat is wel handig.
Als je toch iets nieuws wilt proberen tijdens rollen, spreek vooraf met je partner af wat je gaat oefenen. Waarom? Omdat je brein beter onthoudt wanneer intentie en uitvoering bij elkaar passen.
Herstel en duurvermogen
De meeste beginners verbranden veel energie aan spanning. Ontspanning kun je trainen. Voor zover ik weet helpt het om je rondes te benaderen als intervallen: werken, ademen, resetten. Maar dat is weer een ander verhaal.
- Hydratatie en voeding licht eten vooraf, water meenemen. Een banaan of yoghurt 60–90 minuten voor de les, geen zware maaltijd vlak ervoor. Na de les wat eiwitten en zout terug, zeker op warme dagen.
- Slaap genoeg rust voor adaptatie. Mik op 7–9 uur; een korte powernap op OV-dagen kan het verschil maken. Recovery is je onzichtbare training.
- Rusttempo kies extra pauze als je duizelig of te moe wordt. Zeg “ik pak even adem” en stap één ronde uit. Train op 40–60% als je merkt dat je verzuurt; techniek boven tempo.
Leer je adem te tellen: vier tellen in door je neus, zes uit via je mond terwijl je frames houdt. Klinkt simpel? Zo simpel is het. Na een paar weken voelt de mat ineens een stuk overzichtelijker tijdens je eerste BJJ les en alles daarna.
Veelgestelde Vragen Over Je Eerste BJJ Les
Wat neem je mee naar je eerste BJJ les
Eerlijk gezegd heb je niet veel nodig: een waterfles, handdoek, slippers voor buiten de mat en een schone gi of strakke rashguard met korte broek zonder ritsen, knopen of zakken. Laat sieraden thuis en tape losse pleisters goed vast. Een bitje is verstandig, zeker als je tanden wilt sparen bij scrambles. Een klein slotje voor het kluisje is praktisch, en neem zo nodig sporttape mee voor een los nagelhoekje.
Hoe verloopt een eerste BJJ les voor beginners
Je meldt je even bij de coach, die koppelt je meestal aan een ervaren buddy. De warming-up is technisch: shrimping, hip escapes, breakfalls en een technical stand-up. Daarna komt techniekuitleg met 1-2 thema’s (bijv. gesloten guard openen en een eenvoudige sweep), gevolgd door drills met toenemende weerstand. Afhankelijk van de groep sluit je af met positiespel: starten uit side control of mount en proberen te ontsnappen of controleren. Soms is er een rustige “flow roll” om gevoel te krijgen voor timing.
Is een gi verplicht bij je eerste BJJ les
Veel scholen wisselen gi en no-gi. Mail of check het rooster; sommige clubs hebben zelfs leen-gi’s, dat is wel handig. Geen gi? Draag een strakke rashguard of sportshirt en korte broek zonder metaal. Spats mogen, maar vermijd losse zakken. Voor zover ik weet krijg je bij je eerste gi-les vaak gewoon een witte band te leen. Was je spullen direct na de training.
Wat mag je verwachten van sparren tijdens je eerste BJJ les
Reken op laag tempo en duidelijke afspraken. Starten gebeurt vaak van de knieën of zittend. Focus op frames, postuur en rustig ademen; submissions komen later wel. Tap ruim op tijd en zeg even hoe nieuw je bent, dan stemt je partner het tempo af. Het punt is: eerst veilig leren bewegen, dan pas accelereren. Waarom haasten als controle je zoveel meer oplevert?
Hoe bereid je je mentaal voor op je eerste BJJ les
- Accepteer beginner zijn je leert snel als je nieuwsgierig blijft en fouten ziet als feedback
- Kies één doel bijvoorbeeld je rug beschermen of postuur houden in guard
- Adem door je neus, uit bij inspanning, schouders laag houden
Welke basisregels gelden tijdens je eerste BJJ les
Kom op tijd, nagels kort, kleding en lichaam schoon, geen schoenen op de mat. Slippers blijven aan tot de rand. Respecteer matgrenzen, flesjes langs de muur, en volg aanwijzingen van de coach. Tap duidelijk en laat direct los als je partner tapt. Als ik het me goed herinner doet een fistbump-handshake veel zinnen; kleine gewoonte, groot effect.
Wat als je weinig conditie hebt bij je eerste BJJ les
Geen probleem. Zeg het even, vraag om kortere rondes of extra pauzes. Techniek weegt zwaarder dan tempo en je gas tank groeit snel als je consequent traint. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste gyms prima vinden dat je een ronde overslaat om te herstellen.
Hoe werkt tappen en etiquette tijdens je eerste BJJ les
Tap met hand of voet op je partner of de mat, of zeg duidelijk “stop”. De ander laat meteen los en jullie resetten. Houd submissions onder controle, geen rukken of draaien; houd vast en bouw druk op, echt waar. Meld vooraf oude blessures en start elke ronde met een fistbump.
Wat te doen bij blessures tijdens je eerste BJJ les
Stop direct, meld het aan je partner en coach en stap van de mat. Koel indien nodig en laat het beoordelen; forceren helpt niemand. Hoofdimpact of duizelig? Dan zit je training erop. De meeste clubs hebben een EHBO-koffer, maar neem het van mij niet aan: luister naar je lichaam, maar dat is weer een ander verhaal.
Hoe kies je een geschikte BJJ school voor je eerste les
- Sfeer vriendelijke partners, duidelijke coaching, ruimte voor beginnersvragen
- Hygiëne schone matten, heldere regels over slippers en wassen
- Lesopbouw logische structuur, aandacht voor basis en positiespel met begeleiding
De eerste BJJ les draait om leren bewegen, begrijpen waarom tappen verstandig is en respect tonen voor je trainingspartners. Kom op tijd, houd het simpel en luister naar je coach. Kleine winst vandaag bouwt vertrouwen voor morgen. Train rustig, stel vragen en geniet van de leerweg. Simpel gezegd, continuïteit wint altijd.
