De stille kracht van de bow and arrow choke zit in gripdiepte, schouderlijn en heupcontrole. Ontdek praktische cues, veelgemaakte fouten en wedstrijdklare variaties om je afmakingen vanaf de rug direct consistenter te maken, zonder onnodige kracht.
Veel BJJ-beoefenaars beseffen niet hoeveel kleine aanpassingen de bow and arrow choke bijna onweerstaanbaar maken. Met de juiste gripdiepte, heuphoek en beenhaak hoef je nauwelijks kracht te gebruiken. In deze gids deel ik praktische cues die vandaag nog verschil maken tijdens sparren en wedstrijd. Geen trucjes, alleen controle en details die werken. Dat is de realiteit.
Mechanica En Controle
Waarom werkt de bow and arrow choke zo meedogenloos? Omdat je tegelijk carotisdruk creëert én de hele keten vanaf zijn schouder tot zijn heup onder controle zet. Je gebruikt de lapel als snijpunt, je lichaam als hefboom en je beenhaak om zijn romp te verlengen. Eerlijk gezegd is het een puzzel met drie stukjes: je maakt de halslijn kort, trekt zijn schouder richting jou, en je strekt zijn romp tegengesteld. Het punt is: zodra zijn heupen geïsoleerd zijn en zijn nek roteert richting je onderarm, is er bijna geen ruimte meer voor circulatie of verdediging.
- Principe je polsrand snijdt, je elleboog sluit, je schouder duwt zijn hoofd richting je onderarm.
- Hefboom je beenhaak en heuprotatie strekken zijn romp zodat zijn kin niet kan verstoppen.
- Controle je tweede hand verstoort zijn base aan broek of mouw, geen ruimte, geen ontsnapping.
In de praktijk voelt het als een touwtrekwedstrijd tegen zijn ruggengraat. Als ik het me goed herinner, leerde ik eerst om de lijn van de choke te aligneren met zijn kaaklijn, en dán pas de romp te strekken. Dat scheelt enorm: eerst de snede, dan de hefboom. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de grootste fout is dat mensen te vroeg gaan leunen zonder de schouder echt naar binnen te plakken. Daardoor blijft er slack in de lapel en krijgt hij zo’n halve seconde om de kin te verstoppen of over je heup mee te rollen. Breek dus zijn base door de heupen te isoleren, en hou je ribben dicht bij je elleboog voor directe krachttransfer.
Let op de richting van je schouderdruk: rol je bovenste schouder iets over zijn neklijn zodat de snijhoek van je pols sterker wordt. Je voelt dan dat de choke “vastklikt”. Dat zijn precies van die bow and arrow choke details die zwarte banden zelden delen en die in Nederlandse academies vaak pas in sparren doordringen. Maar neem het van mij niet aan—probeer het in situaties met rugcontrole en zie hoe snel zijn hand naar de tap gaat.
Bow And Arrow Choke Details Voor Beginners
- Voer eerst de diepe cross-collar grip, pas daarna verplaatsen naar zij.
- Elleboog van je choke-hand dicht bij je ribben, pols lijn met zijn kaaklijn.
- Kies vroeg je beenhaak over zijn heup of dij om zijn heupen stil te zetten.
Begin simpel: verzamel de nek, sluit de elleboog, en pas dán je heuprotatie toe. Val niet plat achterover. Draai een fractie weg, strek het haakbeen diagonaal en trek zijn schouder naar je borstkas. Zo voorkom je dat hij met de heupen wegdraait of je knie tussen jullie in krijgt. Dat is wel handig tijdens sparren op donderdagavond als iedereen nog fris is en explosief wegschiet.
Voor zover ik weet werken kleine aanpassingen het best: mini-rotatie in je pols, een halve voet langer reiken met de beenhaak, en je tweede hand die nét voldoende aan de broek trekt om zijn knieën te sturen. Straks duiken we in gripdiepte en polshoek—hoe ver je vingers in de lapel gaan en welke snijhoek je pols moet hebben maken of breken de afmaak, echt waar. Maar dat is weer een ander verhaal.
Gripdiepte En Polshoek
Gebruik vier vingers in de verre lapel met je handpalm naar beneden. Richt je knokkelrij naar zijn achterhoofd zodat de polsrand snijdt. Trek je elleboog naar je heup, niet breed naar buiten. De vrije hand pakt idealiter de broek bij de knie van de verre zijde voor maximale hefboom en base-breuk.
- Diepte grijp tot aan je tweede knokkel; te ondiep is rek in de lapel, te diep beperkt polshoek.
- Ellebooglijn plak aan je ribben voor directe overdracht van kracht.
- Schouderdruk rol je bovenste schouder over zijn neklijn voor afsluiting.
De bow and arrow choke voelt pas echt klinisch wanneer de polshoek als een mes werkt. Denk aan de radiale zijde van je pols: dat harde randje snijdt, niet je duimboog. Ik knijp mijn pink en ringvinger als eerste om de lapel te “vergrendelen” en pronatie in de onderarm te houden. Het punt is: zodra je pols begint te buigen in plaats van te roteren, verlies je snijhoek en begin je te trekken op de stof in plaats van op de hals.
Hoe diep is diep genoeg? Tot de tweede knokkel, ja, maar test het: laat je partner de kin wegdraaien; als je pols nog steeds op de kaaklijn blijft en niet naar beneden schiet, zit je goed. Eerlijk gezegd zie ik meer chokes mislukken door een te diepe greep dan door te ondiep — je verliest dan de ellebooglijn langs je ribben en je schouder rolt niet meer netjes over.
“Je pols snijdt, niet je biceps.”
Bow And Arrow Choke Grip Diepte En Handpositie
- Vier vingers in lapel, handpalm omlaag, pols in snijhoek.
- Broekgrip bij buitenknie of mouwcontrole als alternatief.
- Geen duim-in varianten voor beginners, vermijd polsbelasting.
Voor zover ik weet geeft de broekgrip bij de buitenknie de beste hefboom om zijn romp te strekken zonder je eigen balans te riskeren. Mouwcontrole werkt wanneer het pak glad is of de broekslip “glijdt”, maar vereist meer timing. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat zelfs op wedstrijddag, met stijvere gi’s, die pink-gedreven lapelvergrendeling nog consistenter is. Kleine tip: trek je elleboog niet recht naar achter, maar “naar beneden en naar je heup” in een boog; zo blijft de schouder compact.
Nog iets kleins dat is wel handig: laat je pols niet ulnair afknikken. Hou een neutrale lijn en gebruik je scapula-protractie om de laatste millimeters druk te vinden. Als ik het me goed herinner noemde mijn coach dat de “schouderslot”-afsluiting.
Bow And Arrow Choke Controle Van De Heup En Beenhaak
- Haak je bovenste been over zijn heup of dij, hak achter de bil.
- Strek het haakbeen diagonaal terwijl je romp wegdraait.
- Onderste been kan zijn romp blokkeren om rollen te stoppen.
De beenhaak is geen passieve haak; je voet is geflext, je hak trekt en je knie duwt licht naar buiten. Zo spreid je zijn heupen en maak je zijn romp lang, precies wat de lapel nodig heeft voor die snijlijn. Draai je borst weg van zijn hoofd, niet recht naar achter vallen maar in een lichte boog; zo blijft zijn schouder gevangen onder je bovenarm en valt de druk in de keelholte. Maar neem het van mij niet aan, test het in positiespel en voel het verschil.
Met die heupcontrole wordt de bow and arrow choke veel minder een “trek-choke” en veel meer een snijde, gecontroleerde afmaker. Straks, bij de ingangen vanaf rug en turtle, zie je hoe dit haakwerk direct koppelt aan je seatbelt en het breken van zijn base, maar dat is weer een ander verhaal.
Rugcontrole Naar Afmaken
Vanuit een stevige seatbelt met over-onder denk ik eerst aan lijnbeheersing: mijn borst net onder zijn schouderblad, mijn hoofd laag aan de achterzijde van zijn kaaklijn. De verre lapel voer ik met mijn onderarm door, zodat mijn bovenarm vrij blijft voor de trek- en stuurfunctie. Stap met je bovenste been over zijn heup en val naar je choke-zijde met je knieën compact. Het punt is: maak hem lang en kwetsbaar, niet breed en krachtig. Trek aan de broek bij de buitenknie en draai je heup weg om zijn base te breken; je voelt direct hoe zijn heup loskomt en zijn schouders “oversturen”. Eerlijk gezegd win ik hier vaker de afmaak dan met brute kracht later. Kleine tip die ik van een Utrechtse ochtendtraining meenam: houd je enkel actief geflext achter zijn bil voor een cleane beenhaak.
Als ik het me goed herinner, was het coach John die zei dat de bow and arrow begint nog vóór je begint te trekken. Je controleert de heuplijn, je valt in de juiste hoek en je laat zijn knieën naar jou wijzen. Waarom? Omdat elke rol richting jouw guard al dood is voordat hij eraan denkt. Als je de broekgrip eenmaal hebt, denk dan aan trekken-én-strekken: broek naar je toe, heup weg van hem. Dat is wel handig als je partner sterk bridge’t.
Bow And Arrow Choke Vanaf Turtle Positie
Vanaf turtle kies ik meestal voor een korte spiral ride om zijn heup te “prikken” en de lapel onder zijn oksel door te voeren. Je schouder fungeert als wig achter zijn nek; je heup klemt tegen zijn zijkant. Val niet plat maar diagonaal langs zijn ribben, meteen met je buitenbeen gehaakt. Controle over de verre heup is hier alles, want de enige uitweg die blijft is de rol – en die snij je af met je beenhaak en broekcontrole. Voor zover ik weet is dit de veiligste route tegen scramblers, echt waar.
- Gebruik een spiral ride of seatbelt, voer de lapel onder zijn oksel door.
- Val diagonaal naar de zijde van je choke-hand, beenhaak direct klaar.
- Controleer zijn verre heup om de rol richting guard te voorkomen.
Als je partner post met de verre hand, trek kort aan de broek en tik met je knie tegen zijn elleboog om die post te laten instorten; kleine micro-acties, groot effect.
Bow And Arrow Choke Entries Vanuit Closed Guard Naar Rug
Vanuit closed guard werk ik graag richting rug via een arm drag die direct doorloopt. Eerst de cross-collar-structuur, dan open ik en kom omhoog met mijn heupen dicht bij zijn zij. Behoud de lapelfeed terwijl je overklimt – ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat de meeste mensen hier te vroeg loslaten. Zodra de tweede hook landt, is de compressie al bijna klaar; je heupen draaien weg terwijl jouw schouderlijn overneemt. In competitie voel je hier vaak dat de tegenstander al “half uit” is vóór de echte trek. Maar neem het van mij niet aan, test het in positiesparren.
- Diepe cross-collar set-up in guard, open, kom omhoog naar rug via arm drag.
- Behoud de lapelfeed tijdens het overklimmen naar de rug.
- Maak af zodra je tweede hook of beenhaak geplaatst is.
Zo bouw je overgangen die direct naar controle én afmaken leiden; de precieze cues voor de trek en schouderlijn komen zo meteen, maar dat is weer een ander verhaal.
Als je eenmaal je grips hebt en hij hangt aan je rug, draait de bow and arrow vooral om kleine, bijna onzichtbare aanpassingen. Eerlijk gezegd zijn dit de bow and arrow choke details die zwarte banden zelden expliciet uitleggen, omdat ze vaak in gevoel en timing zitten. Waarom voelt jouw choke soms stroef terwijl je alles “goed” doet? Het punt is: je moet de snijlijn scherp krijgen zonder te verkrampen, met heupcontrole en een bewuste richting van je trek.
Finishing Cues Die Altijd Werken
- Trek aan de lapel met een row-beweging naar je heup, niet recht naar achter.
- Draai je borst weg van zijn rug om de snijlijn scherper te maken.
- Strek het haakbeen terwijl je de broek naar je toe trekt voor maximale spanning.
Die eerste cue is goud: je hand reist naar je eigen heup, alsof je een roeibeweging maakt. Zo sluit je de schouderlijn en voorkom je dat je pure bicepskracht gebruikt. Als ik het me goed herinner, was dit de grootste sprong in mijn afrondingen. De borst-rotatie maakt je onderarm tot een mes; minieme graden verschil geven meteen meer druk. En dat haakbeen strekken? Denk aan je hak actief lang maken terwijl je de broek bij de knie naar je toetrekt voor tegenkracht. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel mensen simpelweg te passief zijn met dat been.
Bow And Arrow Choke Afmaken Zonder Kracht
- Focus op hoek, niet op knijpen. Eerst de schouderlijn, dan de trek.
- Adem uit en trek op het uitademmoment om te voorkomen dat je verstrakt.
- Gebruik micro-pulsjes aan de broekgrip om zijn base te breken.
Eigenlijk is kracht hier de valkuil. Zet eerst de hoek: schouders van hem in lijn, jouw borst wegdraaiend, kin van hem gevangen door de lapelrand. Trek dan pas. Adem uit tijdens de trek; je blijft ontspannen en voelt beter waar de speling zit. Die micro-pulsjes aan de broek zijn klein maar vervelend: korte tikjes naar je toe, zoiets als een metronoom, waardoor zijn heup wegzakt en je spanning op de lapel “blijft plakken”. Voor zover ik weet is dit in onze scene in Nederland nog ondergewaardeerd, maar dat is weer een ander verhaal. Extra detail: hou je pols neutraal en laat je schouder licht inrollen voor een strakkere snede zonder polsbelasting.
Bow And Arrow Choke Troubleshooting Veelgemaakte Fouten
- Probleem lapel schuift over de kaak. Oplossing dieper regrippen en elleboog naar ribben.
- Probleem hij rolt naar je toe. Oplossing beenhaak en heup wegdraaien voor contradruk.
- Probleem polspijn. Oplossing verplaats je hand iets lager, pols neutraal, schouderrotatie verhoogd.
Als de lapel over de kaak glijdt, zit je waarschijnlijk te hoog en staat je elleboog open. Regrip dieper, “schenk” de lapel in je palm, en trek je elleboog strak naar je ribben om de snijlijn terug te vinden. Rolt hij naar je toe, dan mist je haakbeen spanning of staat je heup stil. Haak activeren, heup weg, en met de broekgrip kort pulsen voor balansbreuk; dat is wel handig bij bigger guys.
Polspijn komt vaak van een gebogen pols en te veel knijpen. Ga iets lager op de lapel, zet je pols neutraal en verhoog de schouderrotatie; de druk komt dan uit je torso-lijn, niet uit je hand. Kleine tip: verwijder “slack” in stapjes, niet in één grote ruk. Maar neem het van mij niet aan, test het rustig in de volgende spar en voel het verschil. In ons geval sluit dit mooi aan op wedstrijdslim spelen, maar daar komen we zo op.
Tactiek Regels En Variaties
In gi-wedstrijden is de bow and arrow een van de hoogste afmakers vanaf de rug, en de kleine bow and arrow choke details maken het verschil. Valcontrole eerst: begeleid de overgang naar de zijkant of zitbeugel zodat je geen voordeel weggeeft door een scramble. Hoofd laag, knieën dicht voor stabiliteit, en verstop je handen zodat het publiek – en je tegenstander – je gripintenties niet lezen. Het punt is: denk aan scoreboard management. Als je al voor staat, kies een pad met minimale risico’s op reversal; als je moet scoren, durf de hoek te forceren, maar hou de heupen van je tegenstander geïsoleerd.
Eerlijk gezegd heb ik in de competitie meer gescoord door rust dan door drama. Als ik het me goed herinner, is de meest voorkomende fout het jagen op de afmaak terwijl de heupcontrole wegvalt. Neem die extra seconde om je heup aan de heup te lijmen en je knieën compact te houden. Dat is wel handig als jullie naar de rand van de mat bewegen: met een stabiele set-up ga je sterker een reset in, mocht de scheids dat callen.
Bow And Arrow Choke Competition Tips En IBJJF Regels
- Lapel rond de nek is toegestaan, maar voorkom hand over de luchtpijp zonder snijlijn.
- Geen vingers in de broekspijp, pak de stof buitenom bij de knie.
- Kill switch bij scheidsrechtercall, veiligheid voorop.
Voor zover ik weet kijkt de scheids streng naar face crank-achtige druk. Hou je pols neutraal en zoek de snijlijn, niet de kaak. En ja, vingers in de broek is direct strafpunt-gevoelig; buitenom bij de knie geeft genoeg hefboom. De kill switch is simpel: zodra de scheids je aanspreekt, los je spanning en check je partner. Zo simpel is het.
Bow And Arrow Choke Vs Rear Naked Choke
- Bow and arrow geeft sterke controle via lapel en heup; RNC is sneller maar afhankelijk van armvecht.
- Als de lapelfeed verdwijnt, switch naar short choke of RNC zonder te forceren.
In ons geval kies ik lapel als ik zijn heup kan vastzetten en zijn schouderlijn breken; ik kies RNC als de kraag te defensief is of als ik een snelle eindspurt nodig heb. Stel, er zijn nog 30 seconden en hij verdedigt de lapel met twee handen: ga naar short choke, palm-to-palm, en hou je hoofd hoger dan zijn kruin om zijn schouder te blokkeren. Ik ben er niet 100% zeker van maar ik denk dat veel Nederlanders te lang aan de lapel blijven hangen; een snelle switch levert vaker de tap op dan koppig blijven trekken, echt waar.
Bow And Arrow Choke Bij No-gi Alternatieven
- Gebruik RNC of short choke als no-gi tegenhanger.
- Behoud hetzelfde principe heupisolatie plus schouderlijn, vervang lapelspanning door hoofdcontrole en onderarmhoek.
In no-gi mis je de kraag, maar niet de principes. Denk in termen van heupisolatie en schouderlijn: klem je bovenbeen over zijn heup, trek zijn hoofd richting je borst en zet je onderarm onder een mes-achtige hoek. Gable grip, lat-pin en het dichtschuiven van je elleboog naar je ribben werken hier goed. Werk je van rug naar zijkant? Gebruik een seatbelt met een diepe hoofdcontrole en stap je buitenste been over voor dezelfde “boog” spanning. Op de open mat in Utrecht trainen we dit vaak als een 2-minuten flow: 30 seconden lapel, 30 seconden RNC, 30 seconden short choke, 30 seconden reset – ritme houden, maar dat is weer een ander verhaal.
Wie de bow and arrow choke wil afmaken zonder brute kracht, focust op gripdiepte, schouderlijn, heupcontrole en het wegnemen van de tegenstander zijn base. Als die vier kloppen, volgt de tap snel en veilig. Train deze details bewust, automatiseer de volgorde en wissel slim naar alternatieven als het gi-spel dichtgaat. Simpel gezegd.
